Υπάρχουν ισχυρές μεταβολικές και περιβαλλοντικές δυνάμεις που αντιτίθενται στη μακροχρόνια διατήρηση της απώλειας βάρους.
Πρόκειται για τη συσχέτιση μερικών μορφών παχυσαρκίας με γονιδιακές ανωμαλίες, την κληρονομικότητα της παχυσαρκίας και τη δυσκολία στην αντιμετώπισή της.
Μάλιστα, το ποσοστό επανάκτησης του βάρους μετά από δίαιτα μπορεί να φθάσει από 75 έως 95%.
Έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι η κατανάλωση ενέργειας μειώνεται, τόσο σε φυσιολογικού βάρους ανθρώπους όσο και σε παχύσαρκα άτομα που προσπαθούν να χάσουν βάρος.
Η διαδικασία που ακολουθεί ο οργανισμός
Αυτή η κατανάλωση ενέργειας φτάνει τις 300 – 400 θερμίδες χαμηλότερα απ’ ότι προβλέπεται από το τελικό μειωμένο βάρος που επιτυγχάνεται.
Με άλλα λόγια, ο οργανισμός αμύνεται στη μείωση του βάρους του περικόπτοντας την κατανάλωση ενέργειας τόσο σε βασικές συνθήκες όσο και κατά τη κίνηση.
Αυτή η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας είναι αρκετή για να ακυρώσει τις προσπάθειές μας για τη διατήρηση του βάρους που χάθηκε.
Επίσης, αντανακλά μία πλειάδα μεταβολών στον μεταβολισμό μας και στη δραστηριότητα του αυτόνομου νευρικού αλλά και νευροενδοκρινικού συστήματος.
Αυτά ενεργοποιούνται για να επανακτηθεί το βάρος που χάθηκε.
Η λεπτίνη, μια ορμόνη που παράγεται στον λιπώδη ιστό, μειώνει την πρόσληψη τροφής και αυξάνει τη κατανάλωση ενέργειας.
Η απώλεια βάρους προκαλεί μείωση της λεπτίνης.
Έτσι ο οργανισμός βρίσκεται σε μια κατάσταση σχετικής ανεπάρκειας λεπτίνης.
Αυτό έχει ως συνεπακόλουθο την αύξηση της πρόσληψης τροφής και τη μείωση της ενέργειας που καταναλώνεται.
Έτσι ο οργανισμός προσπαθεί να αντιμετωπίσει την ανεπάρκεια της λεπτίνης που προκλήθηκε από την απώλεια βάρους.
Ο φαύλος κύκλος που δημιουργείται
Αυτό το επιτυγχάνει αυξάνοντας και πάλι τον λιπώδη ιστό ώστε τα επίπεδα της λεπτίνης να επανέλθουν στα φυσιολογικά.
Άτομα που χάνουν 10% η και περισσότερο βάρος εμφανίζουν μεταβολές στην κατανάλωση ενέργειας.
Αυτό μεταφράζεται με μείωση κατά περίπου 23% της ημερήσιας κατανάλωσης ενέργειας.
Κατά 15% ο οργανισμός μειώνει την κατανάλωση ενέργειας στην ηρεμία.
Μειώνει κατά 37% την ενέργεια που απαιτείται για τη κίνηση, ενώ αυξάνει τη μυϊκή αποτελεσματικότητα κατά 20%.
Οι μεταβολές αυτές στην κατανάλωση ενέργειας όπως και η μεγάλη μείωση της δραστηριότητας του συμπαθητικού συστήματος (-46%) οδηγούν σε περίσσευμα ενέργειας.
Στο παραπάνω συμβάλλει και η παράλληλη αύξηση της δραστηριότητας του παρασυμπαθητικού συστήματος (+92%).
Μαζί με αυτήν και η μείωση της έκκρισης των ορμονών του θυρεοειδούς αδένα.
Όλα αυτά οδηγούν στην επανάκτηση του βάρους.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να διατηρηθεί η απώλεια βάρους, πέρα από την τήρηση του διαιτολογίου, είναι η καθημερινή φυσική άσκηση.
Η φυσική άσκηση αυξάνει την ενέργεια που καταναλώνει το σώμα μας.
Έτσι παρεμποδίζεται η επαναπρόσληψη του βάρους από την αντιδραστική προσπάθεια του οργανισμού να επανέλθει στο παλιό του βάρος περικόπτοντας την παραγωγή ενέργειας.