Η αϋπνία δεν είναι πάντα εύκολο να προσδιοριστεί και έχει συνδεθεί κυρίως με το άγχος.
Τρεις στους δέκα ανθρώπους ταλαιπωρούνται από αϋπνίες και δυσκολεύονται να αποκοιμηθούν παρά την κούρασή τους λόγω υπερέντασης.
Ως αϋπνία ορίζεται η επαναλαμβανόμενη δυσκολία που συναντά κανείς στην προσπάθειά του να κοιμηθεί, στο να παραμείνει σε κατάσταση ύπνου ή στο να απολαύσει μιας καλής ποιότητας ύπνο, παρόλο που οι συνθήκες μπορεί να ευνοούν όλα τα παραπάνω.
Αυτές οι διαταραχές μπορούν επίσης να προκαλέσουν προβλήματα στην απόδοση ή στην ευεξία του ατόμου κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Όταν η αϋπνία συνεχίζεται συστηματικά για μεγάλο χρονικό διάστημα, χαρακτηρίζεται ως χρόνια.
Παρόλο που στις περισσότερες περιπτώσεις το πρόβλημα είναι παροδικό, υπάρχει ένα 10% όσων τη βιώνουν για τους οποίους το πρόβλημα γίνεται χρόνιο.
Η αϋπνία εμφανίζεται με διάφορες μορφές.
Για παράδειγμα, ένας στους τρεις ανθρώπους με αϋπνία δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα στο να αποκοιμηθούν, αλλά ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας και δεν μπορούν να ξανακοιμηθούν.
Αιτίες
Για τις διαταραχές ύπνου ο πιο συνηθισμένος ύποπτος είναι το άγχος και το αίσθημα ανησυχίας.
Περισσότερο ευάλωτοι είναι όσοι χαρακτηρίζονται από έντονη αντίδραση στο άγχος, ανάμεσά τους και όσοι πάσχουν από κατάθλιψη και χρόνιες παθήσεις ή αντιμετωπίζουν δύσκολες συνθήκες, όπως προβλήματα στις σχέσεις τους.
Μερικές ακόμη πιθανές αιτίες που προκαλούν αϋπνία είναι οι σωματικές παθήσεις που ενέχουν πόνο, οι εξωτερικοί θόρυβοι, η υπέρμετρη κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ και η λήψη φαρμακευτικής αγωγής, με την αϋπνία να συγκαταλέγεται στις παρενέργειες.
Επίσης, οι διαταραχές της εμμηνόπαυσης, τα ουρολογικά προβλήματα και η προστατίτιδα στους άντρες μπορούν να ευθύνονται για την αφύπνιση κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου, η αϋπνία μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω αϋπνία.
Δηλαδή, πολλοί αγχώνονται για τις συνέπειες της αϋπνίας τους και προσπαθούν μάταια να κοιμηθούν, είτε νωρίς το βράδυ είτε κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να έχουν δυνάμεις, διαταράσσοντας έτσι τους βιορυθμούς τους.
Κάποιοι, μάλιστα, καταφεύγουν σε φάρμακα ή στο αλκοόλ για να μπορέσουν να κοιμηθούν, κάνοντας το πρόβλημα ακόμα μεγαλύτερο.
Όλες αυτές οι προσπάθειες όμως, έχουν σαν αποτέλεσμα ένα αίσθημα κόπωσης, έλλειψη συγκέντρωσης, εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος και ευερεθιστότητα.
Αντιμετώπιση
Αν πρόσφατα ξεκινήσατε να υποφέρετε από αϋπνίες, προσπαθήστε να βρείτε την αιτία της.
Αν έχετε έντονο άγχος, προσπαθήστε να βρείτε τον λόγο και να λύσετε τα προβλήματα που σας απασχολούν ή βρείτε τρόπους να μειώνετε το άγχος κατά τη διάρκεια της ημέρας, μέσα από τη γυμναστική, τον διαλογισμό, ακόμα μιλώντας και με έναν ψυχολόγο.
Αν δεν μπορείτε να εντοπίσετε τις αιτίες της αϋπνίας σας, φροντίστε να δημιουργήσετε τις κατάλληλες συνθήκες ύπνου στον χώρο σας.
Διατηρήστε σκοτεινό και στη σωστή θερμοκρασία το υπνοδωμάτιό σας, φροντίστε το κρεβάτι σας να είναι άνετο και όχι υπερβολικά ζεστό και τηρήστε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου.
Αποφύγετε να κοιμάστε κατά τη διάρκεια της ημέρας, μην εργάζεστε και μην παρακολουθείτε τηλεόραση μέσα στο υπνοδωμάτιό σας.
Προσπαθήστε να αποφύγετε όσο μπορείτε την κατανάλωση διεγερτικών ουσιών όπως η καφεΐνη, η νικοτίνη και το αλκοόλ λίγες ώρες πριν τον βραδινό ύπνο.