Στη σύγχρονη εποχή, το πρόβλημα του αυξημένου βάρους και της παχυσαρκίας εμφανίζεται αυξημένο σε παγκόσμιο επίπεδο, με αποτέλεσμα να αναζητούνται συνεχώς διάφοροι τρόποι αντιμετώπισής της.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, έχουν προταθεί διάφορα συμπληρώματα διατροφής που στοχεύουν στην απώλεια βάρους…
Η αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων για το αδυνάτισμα μελετάται διαρκώς, καθώς ο μηχανισμός δράσης τους φαίνεται να εμπλέκεται με διάφορους και πολύπλοκους μηχανισμούς μεταβολισμού στο ανθρώπινο σώμα.
Το πρόβλημα της παχυσαρκίας
Το πρόβλημα της παχυσαρκίαςΗ παχυσαρκία τείνει να λάβει στις μέρες μας ενδημική μορφή, ενώ φαίνεται από αρχαία κείμενα και αναφορές πως προϋπήρχε από τα χρόνια της αρχαιότητας.
Σε κάθε άτομο η αιτία της παχυσαρκίας μπορεί να είναι διαφορετική.
Οι κυριότεροι παράγοντες που έχουν συσχετιστεί με την εμφάνισή της είναι κάποια συγκεκριμένα γονίδια, τα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας, το είδος και η συχνότητα των γευμάτων, ψυχολογικοί παράγοντες, ασθένειες, όπως ο υποθυρεοειδισμός, το σύνδρομο Cushing, η κατάθλιψη και ορισμένα νευρολογικά προβλήματα και τέλος, η λήψη φαρμάκων.
Τα συμπληρώματα για την απώλεια βάρους
Τα συμπληρώματα διατροφής αποτελούν είτε συμπληρωματική θεραπεία που επικουρεί τους βασικούς χειρισμούς αντιμετώπισης της παχυσαρκίας, είτε ατομική επιλογή του ασθενούς ως εναλλακτική λύση, προκειμένου να μην επισκεφτεί ιατρό ή ειδικό διατροφολόγο, για οικονομικούς ή άλλους προσωπικούς λόγους.
Info: Τα διαιτητικά συμπληρώματα απώλειας βάρους περιέχουν μεγάλη ποικιλία συστατικών και κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τη δράση τους και τις ουσίες που περιλαμβάνουν.
Οι δραστικές τους ουσίες είναι κυρίως η χιτοζάνη, το χρώμιο, το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ, το πράσινο τσάι, το συστατικό guargum, το γκουαράνα, το φυτό Hoodia Gordonii, το υδροξυκιτρικό οξύ, η L-καρνιτίνη και η λεκιθίνη.
Ανάλογα με τον τρόπο δράσης τους, τα συμπληρώματα για απώλεια βάρους κατηγοριοποιούνται σε ουσίες που δημιουργούν αίσθηση κορεσμού, που αυξάνουν την ενεργειακή κατανάλωση, που μειώνουν την απορρόφηση λίπους, που αυξάνουν την οξείδωση του λίπους και που ευνοούν την αποβολή υγρών, ενώ υπάρχουν και σκευάσματα με παραπάνω από έναν μηχανισμό δράσης.
Η αποτελεσματικότητας της καρνιτίνης στην απώλεια βάρους
Η καρνιτίνη συντίθεται φυσιολογικά στα νεφρά και το ήπαρ και ο ρόλος της είναι να μειώνει την αναλογία ακετυλο-COA και COA εντός των μιτοχονδρίων, γεγονός που οδηγεί σε τροποποίηση του μεταβολισμού της γλυκόζης, αυξάνοντας την ενεργειακή δαπάνη του κυττάρου.
Ταυτόχρονα, η καρνιτίνη έχει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των λιπιδίων, διευκολύνοντας τη μεταφορά λιπαρών οξέων μακράς αλυσίδας, μέσω της εσωτερικής μεμβράνης μιτοχονδρίων και συμμετέχοντας στη β-οξείδωση των λιπαρών οξέων.
Σε δοκιμή της ουσίας σε πειραματόζωα, έχει αναφερθεί σημαντική αύξηση της παραγωγής γλυκογόνου στους μύες, αυξημένη μυϊκή δραστηριότητα και σημαντική επίδραση στις πρωτεΐνες πλάσματος και στο κυκλικό AMP (5΄-μονοφωσφορική αδενοσίνη).
Η συμμετοχή της καρνιτίνης επομένως στον μεταβολισμό της γλυκόζης και των λιπιδίων, έχει οδηγήσει στη χρήση της για την απώλεια βάρους όταν λαμβάνεται ως συμπλήρωμα διατροφής, δεδομένου ότι η κατάποσή της από το στόμα οδηγεί σε αύξηση της ενδοκυττάριας συγκέντρωσής της.
Οι μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με την αποτελεσματικότητά της, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πράγματι μειώνει το βάρος και τον δείκτη σωματικής μάζας.
Ιδιαίτερα θετική επίδραση φαίνεται να έχει όταν συνυπάρχουν χρόνιες νόσοι του μεταβολισμού της γλυκόζης και των λιπιδίων, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η παχυσαρκία.
Δεν έχουν βρεθεί αξιόλογα αποτελέσματα σχετικά με την ιδανική δοσολογία της ουσίας ώστε να επιτυγχάνονται τα βέλτιστα αποτελέσματα.
Επιπλέον, οι έρευνες δείχνουν ότι όσο περισσότερο χρόνο χρησιμοποιείται, τόσο λιγότερο συμβάλλει στην απώλεια βάρους.
Τέλος, συγκρινόμενη με τη φαρμακοθεραπεία για την απώλεια βάρους (ορλιστάτη, σιμπουτραμίνη και ριμοναμπάντη), σίγουρα αποτελεί καλύτερη επιλογή λόγω της μη εμφάνισης παρενεργειών, όπως οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις, η αύξηση της καρδιακής πίεσης και των παλμών, καθώς και οι ψυχολογικές διαταραχές.
Info: Αξίζει να αναφερθεί ωστόσο, ότι επειδή η καρνιτίνη προσλαμβάνεται φυσιολογικά από πολλές ομάδες τροφών, και όταν ο οργανισμός ενός ατόμου είναι επαρκής, κάποιες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα πως δεν έχει κάποιο αντίκτυπο στην απώλεια βάρους η λήψη της.
Αντιθέτως, σε χορτοφάγα άτομα ή σε άτομα που εμφανίζουν αδυναμία επαρκούς σύνθεσής της, και όταν τα επίπεδά της στις μυϊκές ομάδες υπολείπονται των φυσιολογικών, το συμπλήρωμα L-καρνιτίνης κρίνεται απαραίτητο.
Η αποτελεσματικότητα της Garcinia Cambogia στην απώλεια βάρους
Tο φυτό garcinia Cambogia ευδοκιμεί στη Νοτιοανατολική Ασία και η φλούδα των φρούτων του έχει χρησιμοποιηθεί ως αρωματική ουσία, συντηρητικό και γλυκαντική ουσία στα τρόφιμα.
Παράλληλα, αποτελεί ένα παραδοσιακό φάρμακο για αρκετές παθήσεις.
Τελευταία έχει αποδειχθεί πως μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό της γλυκόζης και των λιπιδίων, καθώς και ότι διαθέτει αντικαρκινικές ιδιότητες.
Η δραστική ουσία που περιέχεται στο συγκεκριμένο φυτό είναι το υδροξυκιτρικό οξύ.
Τα συμπληρώματα Garcinia Cambogia περιέχουν από 20 έως 60% υδροξυκιτρικό οξύ.
Πολλά από αυτά τα προϊόντα είναι συνδυασμός διαφορετικών δραστικών συστατικών και όχι μόνο G. Cambogia, γεγονός που θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγηση της ποιότητας, της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειάς τους.
Η αποτελεσματικότητα της χρήσης της G. Cambogia ως συμπλήρωμα για την απώλεια βάρους, οφείλεται σε δυο βασικές δράσεις: την αντιλιπιδιαιμική και την καταστολή της όρεξης.
Πειράματα σε αρουραίους έδειξαν ότι η πρόσληψη υδροξυκιτρικού οξέος (HCA) μείωσε την όρεξη για φαγητό και επίσης αύξησε σημαντικά την απώλεια βάρους.
Ο μηχανισμός δράσης περιλαμβάνει το μονοπάτι πρόσληψης σεροτονίνης στον εγκέφαλο, καθώς και τη διέγερση της οξείδωσης των λιπιδίων.
Αξίζει να αναφερθεί ότι σε μελέτη όπου χορηγήθηκε σε άτομα σκεύασμα που περιείχε μεταξύ άλλων εκχύλισμα G. Cambogia και καρνιτίνη, μείωσε το υποκειμενικό αίσθημα της πείνας και έφερε αύξηση του αισθήματος κορεσμού και πληρότητας.
Η δράση του υδροξυκιτρικού οξέος δεν επιδρά μόνο στη μείωση της όρεξης, αλλά επιπλέον αναστέλλει τη σύνθεση λίπους και μειώνει το σωματικό βάρος.
Η λήψη συμπληρωμάτων G. Cambogia δεν έχει δείξει εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών ή τοξικότητας.
Info: Η μόνη προσοχή που πρέπει να δίνεται είναι όταν συνυπάρχει λήψη φαρμάκων που ρυθμίζουν την πρόσληψη σεροτονίνης, δεδομένου ότι το υδροξυκιτρικό οξύ εισέρχεται στο ίδιο βιοχημικό μονοπάτι.
Όλα τα δεδομένα συγκλίνουν στο ότι η παχυσαρκία είναι ένα περίπλοκο ζήτημα, που οφείλει να προσεγγιστεί από πολλές πλευρές, και η χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής πρέπει να είναι καθαρά επικουρική, και να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στη διατήρηση ενός υγιεινού προτύπου διατροφής, στην άσκηση και στον ψυχολογικό παράγοντα.
Χρύσα Μαστροδήμου, Φαρμακοποιός με Μεταπτυχιακό στην Κλινική Διατροφή
