Η υπέρταση, δηλαδή η αυξημένη αρτηριακή πίεση, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές.
Η υπόταση, δηλαδή η κάτω των κανονικών επιπέδων αρτηριακή πίεση είναι λιγότερο επικίνδυνη από την υπέρταση, αφορά συνήθως νεαρά άτομα, αλλά χρειάζεται επίσης προσοχή.
Η υπέρταση και η υπόταση είναι δύο καταστάσεις που απαιτούν σωστή ιατρική εξέταση και αξιολόγηση.
Όταν ο χαρακτήρας τους γίνει μόνιμος, μπορεί να χρειαστούν και φαρμακευτική αγωγή.
Η φυσιολογική αρτηριακή πίεση ενός ενήλικα σε κατάσταση ηρεμίας κυμαίνεται από 100 έως 140 mmHg στα ανώτατα επίπεδα, δηλαδή με απλά λόγια αυτό που λέμε 10-14 η μεγάλη και από 60 έως 90 mmHg στα κατώτατα επίπεδα, δηλαδή 6-9 η μικρή.
Υπέρταση υπάρχει όταν το άτομο έχει μονίμως μέτρηση 140/90 mmHg ή και παραπάνω, ενώ υπόταση υπάρχει όταν η μέτρηση είναι από 100/60 mmHg και κάτω.
Υπέρταση
Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί το συχνότερο πρόβλημα υγείας παγκοσμίως.
Αφορά την αύξηση της πίεσης στις αρτηρίες, η οποία κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο εντατικά από το φυσιολογικό.
Το νόσημα είναι συχνότερο στους ηλικιωμένους, αλλά επηρεάζει και το ένα πέμπτο των ενηλίκων.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η υπέρταση μπορεί να εμφανιστεί και σε παιδιά, κυρίως λόγω κακής διατροφής που περιλαμβάνει υψηλή χοληστερόλη και οικογενειακού ιστορικού.
Από την άλλη, πολλές γυναίκες εμφανίζουν υπέρταση μετά την εμμηνόπαυση.
Σε αρχικό στάδιο η υπέρταση μπορεί να μην έχει κανένα σύμπτωμα και το άτομο να μην έχει καμία ενόχληση.
Μετά από κάποια χρόνια όμως, συμπτώματα προκαλούν οι επιπλοκές της υπέρτασης και αυτά αφορούν συνήθως πονοκέφαλο, ζάλη, βουητό στα αυτιά και εξάψεις.
Επίσης, η ίδια η ανησυχία ότι κάποιο από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να προκαλέσει μέχρι και εγκεφαλικό επεισόδιο ανεβάζει ακόμα περισσότερο την πίεση.
Τα αίτια της υπέρτασης ποικίλουν και δεν είναι πάντα σαφή.
Υπάρχουν ενδοκρινολογικά νοσήματα που συνοδεύονται συχνά από αρτηριακή υπέρταση, όπως τα προβλήματα του θυρεοειδούς αδένα και ο σακχαρώδης διαβήτης, ενώ το πρόβλημα μπορεί να προκαλείται και από υπερέκκριση των επινεφριδίων.
Η ακριβής αιτία της υπέρτασης μπορεί να αποκαλυφθεί με μια ιατρική εξέταση.
Όπως και να έχει, η υπέρταση χρειάζεται προσοχή και ρύθμιση με φαρμακευτική αγωγή, κατάλληλη για την κάθε περίπτωση, καθώς σε βάθος χρόνου μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικά επεισόδια, έμφραγμα του μυοκαρδίου, μέχρι και ανεύρυσμα.
Καθώς οριστική θεραπεία της υπέρτασης δεν υπάρχει, η συστηματική λήψη αντιυπερτασικών φαρμάκων κρίνεται απαραίτητη.
Ο ασθενής με υπέρταση οφείλει να προσέχει ιδιαίτερα τη διατροφή του, να αποφεύγει το αλάτι και να ακολουθεί δίαιτα πλούσια σε κάλιο, δηλαδή με πολλά φρούτα και λαχανικά σε καθημερινή βάση.
Ακόμα, θα πρέπει να ελέγχει το βάρος του και να διατηρεί τον Δείκτη Μάζας Σώματός του σε φυσιολογικά επίπεδα, όπως και να περπατάει συστηματικά σε καθημερινή βάση.
Το ακριβές πρόγραμμα άσκησης του ατόμου με υπέρταση θα πρέπει να καταρτίζεται ύστερα από συνεννόηση με τον γιατρό του, ώστε να μην υπερβαίνει τις δυνατότητες του ασθενή.
Σε περίπτωση που το υπερτασικό άτομο παρουσιάσει κάποιο έκτακτο επεισόδιο, το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνει είναι να βάλει άνετα ρούχα αν αυτά που φοράει είναι στενά και να ξεκουραστεί.
Η υπέρταση για να περάσει χρειάζεται ηρεμία, οπότε το περιβάλλον του θα πρέπει να αποφύγει να συγχύσει το άτομο με οποιονδήποτε τρόπο.
Αν ο ασθενής δεν έχει τάση για εμετό, ένα αφέψημα με χαμομήλι μπορεί να ενισχύσει τη χαλάρωσή του.
Καλό είναι πάντως, να κληθεί άμεσα ο γιατρός για να χορηγήσει τα σωστά φάρμακα που θα καταστείλουν την κρίση.
Υπόταση
Η υπόταση είναι το ακριβώς αντίθετο της υπέρτασης.
Είναι η χαμηλή αρτηριακή πίεση και τα συμπτώματά της εκδηλώνονται με ζαλάδα, ατονία, δύσπνοια και αίσθηση έντονων παλμών.
Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για μια «αθώα» κατάσταση, η οποία αντιμετωπίζεται εύκολα.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που το άτομο μπορεί να έχει κάποιο υποκείμενο νόσημα που του προκαλεί υπόταση, όπως η αναιμία, κάποιες καρδιολογικές παθήσεις ή ορισμένες ενδοκρινολογικές ανωμαλίες.
Υπόταση προκαλούν επίσης η αιμορραγία και η αφυδάτωση, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορούμε να πούμε ότι το άτομο είναι γενικά υποτασικό.
Από υπόταση υποφέρουν κυρίως νεαρές γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, ενώ δεν είναι λίγοι και οι ασθενείς ανεξαρτήτως φύλου που εμφανίζουν υπόταση όταν στέκονται όρθιοι, εμφανίζουν δηλαδή ορθοστατική υπόταση.
Τα ακριβή αίτια της υπότασης θα μπορέσει να τα βρει ο γιατρός, αφού εξετάσει τον σφυγμό του ασθενούς και ίσως να χρειαστεί και ορισμένες εργαστηριακές εξετάσεις.
Στη συνέχεια θα αποφασιστεί αν πρέπει να υπάρξει κάποια θεραπευτική παρέμβαση.
Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης το άτομο που εμφανίζει συμπτώματα υπότασης θα πρέπει να πιει αμέσως πολύ νερό.
Ιδιαίτερα τα νεαρά άτομα που έχουν συχνά υπόταση θα πρέπει να πίνουν τουλάχιστον 8 ποτήρια νερό την ημέρα και να προσθέτουν λίγο παραπάνω αλάτι στο φαγητό τους.
Στη ρύθμιση της υπότασης βοηθά σημαντικά και το καθημερινό περπάτημα.
