Πιο γνωστή ως «μανιοκαταθλιπτική ασθένεια», η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από ακραίες διακυμάνσεις της διάθεσης, με εναλλασσόμενες περιόδους ενθουσιασμού και κατάθλιψης, που διασταυρώνονται με κανονικές περιόδους.
Οι συνέπειες μιας τέτοιας κατάστασης μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές σε όλους τους τομείς, οικονομικούς, κοινωνικούς, επαγγελματικούς, οικογενειακούς κ.λπ.
Διπολική διαταραχή: εναλλαγή ενθουσιασμού και κατάθλιψης
Όλοι έχουμε περάσει από την ευφορία στον θυμό, δηλαδή από τη μια ακραία διάθεση στην άλλη. Αυτή η εναλλαγή δεν είχε συνέπειες.
Αντίθετα, σε άτομα με διπολική διαταραχή, η διακύμανση αυτή είναι επίμονη και επώδυνη.
Η ασθένεια αυτή, επηρεάζει το 2% του πληθυσμού. Εμφανίζεται συνήθως σε ηλικίες μεταξύ 15 και 25 ετών, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες.
Το 25% των προσβεβλημένων έχουν επιχειρήσει αυτοκτονία, θανατηφόρο στο 15% των περιπτώσεων.
Τα άτομα που πάσχουν από αυτήν την ψυχική ασθένεια ταλαντεύονται διαρκώς μεταξύ τριών καταστάσεων, περισσότερο ή λιγότερο έντονα:
- Η μανιακή κατάσταση
Ευφορία ή ευερεθιστότητα, αυξημένη αυτοεκτίμηση, ιδέες μεγαλοπρέπειας, επιτάχυνση των σκέψεων, διαρροή ιδεών, απότομη αύξηση των δραστηριοτήτων, μειωμένη ανάγκη για ύπνο κ.λπ.
Ωστόσο, αυτή η κατάσταση υπερκινητικότητας μπορεί να έχει εξαιρετικά επιζήμιες συνέπειες, όπως, για παράδειγμα, η αλόγιστη δαπάνη χρημάτων.
Σημειώστε ότι ο όρος «μανία» με την ψυχιατρική έννοια, δηλώνει μια ανώμαλη κατάσταση ενθουσιασμού και όχι μανίες με τη δημοφιλή έννοια που υποδηλώνουν στερεότυπες συνήθειες.
- Η καταθλιπτική κατάσταση
Θλίψη, απώλεια ενδιαφέροντος, κόπωση, ψυχική και κινητική επιβράδυνση, αλλαγή όρεξης και ύπνου.
Αυτή η καταθλιπτική διάθεση μπορεί να έχει σοβαρές κοινωνικές και επαγγελματικές επιπτώσεις, για να μην αναφέρουμε τον κίνδυνο αυτοκτονίας.
- Η κανονική κατάσταση
Σε ορισμένους ασθενείς, οι διαταραχές μπορεί να επιμένουν: δυσκολίες στον ύπνο, συναισθηματική υπεραπόκριση, γνωστικές διαταραχές κ.λπ.
Δραματικές συνέπειες
Όπως σημειώθηκε παραπάνω, η περίοδος ακραίας διέγερσης, όπως αυτή της κατάθλιψης, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες συμπεριφορές σε όλους τους τομείς.
Εκτός από τα προσωπικά βάσανα και τον κίνδυνο αυτοκτονίας (που μπορεί να συμβεί και κατά τη διάρκεια της μανιακής κατάστασης),
- Οι επαγγελματικές συνέπειες της διπολικής διαταραχής μπορεί να είναι σοβαρές:
Άσκοπη παραίτηση, συγκρούσεις, επαγγελματική αστάθεια, ταραγμένη συμπεριφορά, απόλυση.
- Συζυγικές συγκρούσεις σε επίπεδο οικογένειας είναι συχνές:
Διαζύγιο, χωρισμός, επιπτώσεις στα παιδιά, απώλεια φίλων κ.λπ.
- Απώλεια αίσθησης κινδύνου:
Σεξ χωρίς προφυλάξεις, ταχύτητα, επικίνδυνες προκλήσεις, εγκλήματα, σωματική επίθεση, κατανάλωση αλκοόλ, ναρκωτικά…
Οι διπολικές διαταραχές μπορούν να αντιμετωπιστούν:
Είναι δυνατόν να σταθεροποιηθεί η πορεία της διπολικής διαταραχής ρυθμίζοντας τη διάθεση, χρησιμοποιώντας:
- Φαρμακολογικές θεραπείες (ψυχοτρόπες),
- Ψυχοθεραπεία (ψυχανάλυση, γνωστική και συμπεριφορική θεραπεία)
- Ψυχοεκπαίδευση
- Σε μανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια:
Δίνεται φαρμακευτική αγωγή όπως σταθεροποιητής διάθεσης (λίθιο), αντισπασμωδικά, άτυπα αντιψυχωσικά, ακόμη και αντικαταθλιπτικά.
Η προσωπική δράση του ασθενούς είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντική με τα φάρμακα και την ψυχοθεραπευτική βοήθεια.
Δυστυχώς, η διαχείριση γίνεται συχνά πολύ αργά, με καθυστερήσεις στη διάγνωση.
Εξ ου και η σημασία της γνώσης της ασθένειας αυτής και του τρόπου αναγνώρισης της.
Κατά μέσο όρο, η ασθένεια εξελίσσεται για δέκα χρόνια πριν ξεκινήσει η θεραπεία.
Η καθυστέρηση αυτή στη διάγνωση είναι ιδιαίτερα επιβλαβής, επειδή τα πρώτα πέντε χρόνια της νόσου θεωρούνται μια κρίσιμη φάση κατά την οποία οι πιθανότητες ύφεσης είναι μεγαλύτερες και η ανταπόκριση στη θεραπεία η καλύτερη.
Η διαδικασία της διάγνωσης είναι αρκετά περίπλοκη. Οι διαφορετικοί τύποι επεισοδίων δεν εκδηλώνονται με τον ίδιο τρόπο: τα καταθλιπτικά επεισόδια είναι κυρίαρχα και πιο πολλά, ενώ τα επεισόδια μανίας, μπορούν να περάσουν απαρατήρητα από τον γιατρό καθώς και από τον ασθενή.
Επιπλέον, ξεκινώντας νωρίς, η ασθένεια αυτή μπορεί να συσχετιστεί με άλλες ψυχιατρικές παθολογίες (εθισμοί, διαταραχές άγχους, διαταραχές συμπεριφοράς κ.λπ.) ή να μπερδευτεί με τη σχιζοφρένεια, για παράδειγμα.
