Η συναισθηματική χειραγώγηση είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό φαινόμενο που χαρακτηρίζει στις διαπροσωπικές σχέσεις κι είναι μέρος της ζωής μας.
Τη συναντάμε παντού, στην πολιτική, στα μέσα ενημέρωσης, στις επαγγελματικές και φιλικές μας σχέσεις.
Όλοι οι άνθρωποι σε μια δεδομένη στιγμή θα χειριστούν κάποιον ή θα πέσουν θύματα μιας χειριστικής συμπεριφοράς.
Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί είτε στον χώρο της δουλειάς, είτε μέσα στην οικογένεια, είτε στις παρέες με τους φίλους.
Οι χειριστικοί άνθρωποι βρίσκονται παντού και δεν είναι απαραίτητα κακοί!
Μπορεί η χειριστική συμπεριφορά τους να βγαίνει προς τα έξω εντελώς ασυνείδητα.
Επειδή όμως μια τέτοια συμπεριφορά θα σας ταλαιπωρήσει, είναι καλύτερα να ξέρετε πώς θα την αναγνωρίσετε και πώς θα προστατεύσετε καλύτερα τον εαυτό σας και την ψυχική σας ηρεμία.
Συναισθηματική χειραγώγηση
Σύμφωνα με το λεξικό, χειραγωγώ σημαίνει «ασκώ σε κάποιον τέτοια επίδραση, που έχει σαν αποτέλεσμα να του αφαιρώ κάθε πρωτοβουλία και κάθε ανεξαρτησία στη σκέψη».
Η χειραγώγηση είναι λοιπόν στην ουσία ένας λεπτός χειρισμός.
Οι χειριστικοί άνθρωποι συνηθίζουν να κατευθύνουν την αντίληψη, που έχουν οι άλλοι για την πραγματικότητα ή ακόμη και να τη διαστρεβλώνουν.
Οι χειριστικοί άνθρωποι έχουν μια μοναδική ικανότητα να αλλάζουν τις σκέψεις, τις πράξεις, και τις επιθυμίες μας σε κάτι που ταιριάζει στον τρόπο που εκείνοι βλέπουν τα πράγματα.
Θέλουν να εξυπηρετούν μονάχα τους δικούς τους σκοπούς.
Για να επιτύχουν κάτι τέτοιο χρησιμοποιούν διάφορα μέσα όπως οι αθώες προτάσεις, οι φιλικές συμβουλές, οι πιο αυστηρές υποδείξεις, οι διαβεβαιώσεις, ακόμη και η γοητεία.
Όλα είναι μέσα στο πρόγραμμα όταν ένας χειριστικός άνθρωπος θέλει να πετύχει τον στόχο του.
Ωστόσο, δεν πρέπει να πιστεύει κανείς ότι η χειραγώγηση είναι πάντοτε μια συνειδητή διαδικασία, πολλές φορές μάλιστα δεν γίνεται συνειδητά.
Επιπλέον, οι περισσότεροι χειριστικοί άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως τέτοιους.
Η πιο χαρακτηριστική φιγούρα χειριστικού ανθρώπου είναι η Ελληνίδα μάνα στις ταινίες.
«Θα με αρρωστήσεις, θα με πεθάνεις, τα χάπια μου» ή ακόμη χειρότερα «θα πεθάνω από τη στενοχώρια μου», «ε, βέβαια, εμένα δεν με υπολογίζεις» όταν θέλει το παιδί να κάνει κάτι που εκείνη δεν εγκρίνει.
Σημάδια συναισθηματικής χειραγώγησης
Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, οι υγιείς σχέσεις έχουν στη βάση τους στοιχεία όπως η εμπιστοσύνη, ο σεβασμό και η ασφάλεια.
Η συναισθηματική χειραγώγηση είναι τοξική, γιατί δηλητηριάζει όλα τα παραπάνω συναισθήματα.
Οι πιο χαρακτηριστικές συμπεριφορές των χειριστικών ανθρώπων είναι οι παρακάτω:
– Σας κάνουν να αισθάνεστε ενοχές.
– Σας γεμίζουν με αμφιβολίες για τα πράγματα που εσείς σκέφτεστε, θέλετε ή αισθάνεστε.
– Προβάλουν πάνω σας τις δικές τους ανασφάλειες.
– Σας κάνουν να νιώθετε υπεύθυνοι για τις δικές τους πράξεις ή τα δικά τους συναισθήματα.
– Σας πείθουν ότι θέλετε αυτό που θέλουν και οι ίδιοι.
Γιατί είμαστε τόσο ευάλωτοι μπροστά στη συναισθηματική χειραγώγηση;
Κάθε άνθρωπος έχει τις δικές του αδυναμίες κι ανασφάλειες, άλλος περισσότερο κι άλλος λιγότερο.
Οι χειριστικές προσωπικότητες γνωρίζουν πολύ καλά πώς να εκμεταλλευτούν αυτές τις αδυναμίες για το δικό τους όφελος.
Σε κανέναν άνθρωπο δεν αρέσει να αισθάνεται δυσάρεστα, να νιώθει αμφιβολίες, τύψεις, ενοχές ή ακόμη να αισθάνεται ότι χάνει την εκτίμηση ενός άλλου προσώπου.
Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να νιώθει εντάξει με τον εαυτό του, να νιώθει σωστός απέναντι στις κοινωνικές κι ηθικές του αξίες κι απέναντι στους άλλους.
Ένας καλός χειραγωγός, λοιπόν, χειρίζεται με μαεστρία τους φόβους, τις ανασφάλειες και τις αδυναμίες του θύματός του.
Στηρίζεται κυρίως στη διαστρέβλωση της πραγματικότητας και στην απόσπαση της προσοχής.
Κυρίως όμως καλλιεργεί συναισθήματα, όπως η ενοχή και η ντροπή.
Μία άλλη πολύ επιτυχημένη μέθοδος του χειραγωγού είναι η μέθοδος «του καρότου».
Ο χειραγωγός εκμεταλλεύεται τη φυσική ροπή που έχει ο άνθρωπος προς την ευχαρίστηση.
Έχει την τάση να τάζει αγαθά, είτε αυτά είναι υλικά, είτε συναισθηματικά, όπως η αναγνώριση και η αγάπη.
Όταν καταφέρετε να αναγνωρίσετε τις δυο παραπάνω τάσεις ενός χειριστικού ανθρώπου θα είναι πιο εύκολο να σκεφτείτε τις αντιδράσεις σας.
Θα μπορείτε έτσι να αντιμετωπίσετε τα λόγια και τη συμπεριφορά του.
