Από τη σύλληψη μέχρι την ηλικία των τριών ετών – οι πρώτες 1.000 ημέρες – είναι μια κρίσιμη περίοδος στην ανάπτυξη ενός παιδιού.
Μέχρι την ηλικία των τριών ετών, ο εγκέφαλος ενός μωρού φθάνει το 80% του μεγέθους ενός ενήλικα και αυτό που συμβαίνει σε αυτή την περίοδο – από τη διατροφή, την προστασία από ασθένειες, την άσκηση και την εμπειρία ζωής, όπως η ευεξία και το παιχνίδι – είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Η καλή αρχή γίνεται από την πρώτη ημέρα
Η σύλληψη σηματοδοτεί την 1η ημέρα από τις πρώτες 1.000 ημέρες ζωής του παιδιού και η προετοιμασία είναι σημαντική.
Οι περισσότερες νεότερες γυναίκες στην πραγματικότητα δεν είναι «διατροφικά προετοιμασμένες» για την εγκυμοσύνη.
Οι γυναίκες που σχεδιάζουν να συλλάβουν μπορούμε να τις συμβουλέψουμε για:
- Ισορροπημένη διατροφή με τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα,
- Για ένα υγιές βάρος,
- Αποφυγή καπνίσματος,
- Μείωση πρόσληψης αλκοόλ και
- Λήψη 400g συμπληρώματος φολικού οξέος και για τις πρώτες 12 εβδομάδες εγκυμοσύνης.
Ο μύθος ότι η έγκυος πρέπει να τρώει για δύο δεν ισχύει και η εστίαση στην ποιότητα, παρά στην ποσότητα των τροφίμων είναι πιο σημαντική.
Συμβουλές για τη διατροφή της θηλάζουσας μητέρας
Οι θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να πίνουν περίπου 10 με 12 ποτήρια υγρών ημερησίως, αντί για τα συνηθισμένα οκτώ ποτήρια, και συνιστάται να λαμβάνουν 10 μικρογραμμάρια συμπλήρωμα βιταμίνης D κάθε ημέρα.
Ο θηλασμός έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία των βρεφών, και όσο περισσότερο θηλάζουν οι γυναίκες, τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη.
Ο θηλασμός συνιστάται τουλάχιστον για τους πρώτους έξι μήνες μετά τη γέννηση.
Προτεραιότητα οι εμβολιασμοί
Ο εμβολιασμός των παιδιών έχει σημαντική επίδραση στη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού με τη μείωση πιθανής εξάπλωσης βασικών ασθενειών, όπως:
Τετάνου, πολιομυελίτιδας, πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων, διφθερίτιδας, μηνιγγίτιδας C, αιμορροφιλικής γρίπης τύπου b (Hib), παρωτίτιδας και ερυθράς.
Ωστόσο, ορισμένοι γονείς ενδέχεται να μην κατανοούν την ανάγκη να ανοσοποιηθούν τα παιδιά τους και ανησυχούν για την ασφάλεια των εμβολίων.
Εδώ είναι όπου η ομάδα φαρμακείου μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες, συμβουλές και καθησύχαση σχετικά με τους εμβολιασμούς.
Υγιή νήπια
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας που από την αρχή του απογαλακτισμού άρχισαν να τρώνε μόνα τους με τα δάχτυλα, είναι λιγότερο πιθανό να γίνουν υπέρβαρα, συγκριτικά με αυτά που τα τάιζαν με το κουτάλι και συνηθίζανε στο πολύ φαγητό.
Η διασφάλιση ποικιλίας τροφίμων σε όλες τις ομάδες τροφίμων αποτελεί βασική συμβουλή, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν.
Τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αναπτύσσονται γρήγορα και είναι μια σημαντική στιγμή για να βεβαιωθούμε ότι τρώνε καλά και παίρνουν όλη την ενέργεια, τις θερμίδες και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται.
Αυτή είναι επίσης μια σημαντική στιγμή για τα παιδιά, να μάθουν για τα τρόφιμα και το φαγητό, έτσι ώστε να αποκτήσουν τη συνήθεια να κάνουν μια υγιεινή, ποικίλη διατροφή, που απολαμβάνουν μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια.
Επίσης, οι νέοι γονείς πρέπει να βγάζουν έξω τα παιδιά για παιχνίδι, ώστε να αυξήσουν τα επίπεδα άσκησής τους για τουλάχιστον τρεις ώρες κάθε ημέρα.
Κοινά προβλήματα υγείας
Υπάρχουν πολλές κοινές ασθένειες που βιώνουν τα βρέφη και τα μικρά παιδιά και οι γονείς μπορούν επίσης να έρθουν στο φαρμακείο για συμβουλές.
Κολικός
Ένα βρέφος που έχει κολικούς μπορεί να εμφανίζει τα ακόλουθα συμπτώματα από τη γέννηση έως την ηλικία των τεσσάρων μηνών:
– Περιπτώσεις ευερεθιστότητας, ανησυχίας ή κλάματος που αρχίζει και σταματά χωρίς προφανή αιτία.
– Επεισόδια που διαρκούν τρεις ή περισσότερες ώρες την ημέρα και συμβαίνουν τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα για τουλάχιστον μία εβδομάδα.
Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν ένα κόκκινο πρόσωπο, σφίξιμο στις γροθιές τους ή τραβήγματα των γόνατων τους μέχρι το στήθος.
Η πρώτη περίοδος κολικού εμφανίζεται συνήθως μέσα σε λίγες εβδομάδες από τη γέννηση και τα επεισόδια μπορούν να συνεχιστούν μέχρι την ηλικία των τριών έως τεσσάρων μηνών ή το αργότερο για έξι μήνες.
Η διασφάλιση της άνετης όρθιας θέσης κατά τη διάρκεια της σίτισης για να αποφευχθεί η κατάποση του αέρα, μπορεί να βοηθήσει.
Οι επαγγελματίες υγείας μπορούν να συστήσουν ειδικό γάλα για κολικούς στα βρέφη.
Περαιτέρω θεραπεία είναι απαραίτητη μόνο αν το μωρό δεν τρώει ή δεν παίρνει βάρος.
Δυσκοιλιότητα
Μιλάμε για δυσκοίλιο παιδί αν δεν ενεργείται τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, εάν τα κόπρανα είναι σκληρά και δύσκολο να αποπέσουν ή αν μοιάζουν με μικρά σφαιρίδια.
Η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε προβλήματα διατροφής, αφυδάτωσης ή ασθένειας και είναι συνηθισμένη στα μωρά που τρέφονται με φόρμουλα.
Μπορεί επίσης να αποτελέσει δείκτη αλλεργίας στο αγελαδινό γάλα. Η δυσκοιλιότητα είναι επίσης κοινή σε ηλικία δύο έως τριών ετών.
Οι γονείς πρέπει να εξασφαλίζουν ότι το παιδί πίνει πολλά υγρά, τρέφεται με μεγάλη ποικιλία τροφίμων και έχει αρκετή σωματική δραστηριότητα.
Ένας παιδίατρος μπορεί να συνταγογραφήσει ένα ήπιο καθαρτικό σε σοβαρές περιπτώσεις, εάν είναι απαραίτητο.
Νινίδα στο τριχωτό
Πρόκειται για μια κατάσταση στο τριχωτό της κεφαλής ενός μωρού, που χαρακτηρίζεται από επιθέματα λιπαρών, κίτρινων λεπιών, τα οποία ξεφλουδίζουν και μπορούν να κάνουν το δέρμα κόκκινο.
Να συμβουλέψουμε τους γονείς να τρίβουν απαλά την περιοχή με βρεφικό λάδι ή ένα φυτικό έλαιο όπως το ελαιόλαδο, ώστε να μαλακώσουν την κρούστα και στη συνέχεια να πλύνουν τα μαλλιά με σαμπουάν για μωρά.
Διάρροια
Η διάρροια – ή χαλαρά, υδατώδη κόπρανα – προκαλεί ανησυχία καθώς το μωρό μπορεί γρήγορα να αφυδατωθεί.
Η διατήρηση της πρόσληψης υγρών είναι σημαντική και οι θεραπείες ενυδάτωσης από το στόμα μπορεί να βοηθήσουν.
Απαιτείται επείγουσα παραπομπή σε γιατρό εάν ένα μωρό είναι ληθαργικό, ευερέθιστο, έχει ξηροστομία, ανοιχτόχρωμο δέρμα ή βυθισμένα μάτια.
Η διάρροια σε ένα μικρό παιδί είναι ανησυχητική αν συνοδεύεται από έμετο ή αν έχει αίμα στα κόπρανα ή αν διαρκεί περισσότερο από δύο ή τρεις ημέρες.
Έκζεμα
Ξηρές περιοχές με κοκκινίλες και φαγούρα μπορεί να εμφανιστούν στο δέρμα του προσώπου, πίσω από τα αυτιά και στις πτυχές του λαιμού, τα γόνατα και τους αγκώνες.
Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ενυδατικές ή μαλακτικές κρέμες και οι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν τα προϊόντα ή τα υφάσματα που μπορούν να ερεθίσουν το δέρμα.
Παράτριμμα λόγω πάνας
Το εξάνθημα αυτό είναι το αποτέλεσμα της έκθεσης του δέρματος στα ούρα ή στα κόπρανα.
Οι γονείς θα πρέπει να καθαρίζουν το δέρμα και να αλλάζουν την πάνα κάθε τρεις έως τέσσερις ώρες ή το συντομότερο δυνατόν μετά τη ρύπανση.
Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν μωρομάντηλα χωρίς νερό ή άρωμα και χωρίς αλκοόλ και το δέρμα να στεγνώσει απαλά χωρίς τρίψιμο.
Τα σαπούνια, αφρόλουτρα και τάλκ μπορούν να ερεθίσουν και θα πρέπει να αποφεύγονται.
Σε ένα ήπιο εξάνθημα, θα πρέπει να εφαρμόζεται μία κρέμα φραγμού σε κάθε αλλαγή πάνας.
Μπορεί να χρειαστεί τοπική κρέμα υδροκορτιζόνης 1% εάν το εξάνθημα είναι φλεγμονώδες.
Πυρετός
Ο πυρετός είναι πολύ κοινός στα μικρά παιδιά και συχνά προκαλείται από ιογενή λοίμωξη, όπως βήχας ή κρυολόγημα.
Μια κανονική θερμοκρασία σε μωρά και παιδιά είναι περίπου 36,4°C, αν και αυτό μπορεί να διαφέρει ελαφρά.
Ο πυρετός θεωρείται συνήθως ως θερμοκρασία 38°C ή μεγαλύτερη. Η παρακεταμόλη μπορεί να χορηγηθεί σε βρέφη ηλικίας από δύο μηνών και ιβουπροφαίνη σε βρέφη ηλικίας τριών μηνών και άνω.
Τα βρέφη ηλικίας κάτω των τριών μηνών με θερμοκρασία 38°C ή 39°C μεταξύ τριών και έξι μηνών πρέπει να παραπέμπονται σε παιδίατρο.
Παλινδρόμηση
Η παλινδρόμηση γάλακτος είναι πολύ συνηθισμένη στα μωρά κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά τη σίτιση και συνήθως σταματάει από 12 έως 18 μηνών.
Εμφανίζεται επειδή η βαλβίδα στην κορυφή του στομάχου δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη σωστά, επιτρέποντας στα όξινα περιεχόμενα να ταξιδεύουν επάνω στον οισοφάγο.
Ένας επαγγελματίας υγείας θα πρέπει να συμβουλεύσει για μείωση του όγκου του γάλακτος, συστήνοντας μια δοκιμή μικρών, συχνών γευμάτων, εάν είναι απαραίτητο.
Οδοντοφυΐα
Τα περισσότερα μωρά αρχίζουν οδοντοφυΐα γύρω στους έξι μήνες και βγάζουν τα περισσότερα δόντια τους μέχρι την ηλικία των δύο ετών και έξι μηνών.
Τα κοινά σημάδια της οδοντοφυΐας περιλαμβάνουν κόκκινα και επίπονα ούλα, ένα ξεφλουδισμένο μάγουλο και ανησυχία με κλάμα.
Η παρακεταμόλη ή η ιβουπροφαίνη, μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του πόνου.
Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια γέλη με λιδοκαΐνη, αλλά πρέπει να είναι κατάλληλη για την ηλικία αυτή.
Άννα Μαρία Χοσάδα, Φαρμακοποιός με εξειδίκευση στην Οργάνωση και Διοίκηση Μονάδων Υγείας
www.y-o.gr
