Το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελείται από ένα σύνολο οργάνων και μηχανισμών σε διαφορετικά σημεία του σώματος που πρέπει να λειτουργούν αρμονικά και συνεργικά σαν καλοκουρδισμένο ρολόι, με σκοπό την προστασία από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Στο σύγχρονο και ταχύρυθμο lifestyle όπου η υγιεινή διατροφή, οι αθλητικές δραστηριότητες και η πολύωρη εργασία βρίσκονται στο επίκεντρο, τα αθώα κρυολογήματα θεωρούνται ως «χαμένος χρόνος».
Οι άνθρωποι αναζητούν λύσεις για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, τόσο ως προληπτικό μέτρο μείωσης των κρουσμάτων κοινού κρυολογήματος, όσο και ως μέσο ταχύτερης αντιμετώπισης των δυσάρεστων συμπτωμάτων.
Πολλές φορές λαμβάνουν αχρείαστα αντιβίωση για την άμεση αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της ίωσης.
Ο φαρμακοποιός πρέπει να αποθαρρύνει τέτοιες πρακτικές και να καθοδηγεί τον ασθενή στην επιλογή κατάλληλων συμπληρωμάτων διατροφής για την ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού ανάλογα με την ανάγκη, με γνώμονα την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια.
Προβιοτικά
Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που χορηγούνται από του στόματος με σκοπό να αποικίσουν το έντερο και να βελτιώσουν την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας, εξασφαλίζοντας την εύρυθμη λειτουργία του.
Ο πληθυσμός των κυρίαρχων βακτηρίων (κυρίως γένους Lactobacillus και Bifidobacterium), αποτελεί το 1% του συνολικού πληθυσμού του μικροβιώματος και διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο.
Ο τρόπος που επιδρούν στη λειτουργία του ανοσοποιητικού και συγκεκριμένα στους μηχανισμούς της έμφυτης και επίκτητης ανοσίας, αποτελεί αντικείμενο διαρκούς μελέτης.
Τα αποτελέσματα in vitro μελετών φανερώνουν αύξηση της παραγωγής κυτοκινών, ενώ κλινικές μελέτες κατέληξαν ότι η χορήγηση προβιοτικών επηρεάζει την έμφυτη ανοσία, ρυθμίζοντας τη φαγοκυττάρωση και τα λεμφοκύτταρα ΝΚ.
Όσο για την επίδραση στην επίκτητη ανοσία, παρατηρήθηκε ενίσχυση του προστατευτικού εντερικού βλεννογόνου δια μέσω της αύξησης των επιπέδων του αντισώματος IgA.
Ωστόσο, δεν έχει συσχετιστεί ακόμα η ενίσχυση του ανοσοποιητικού που επιφέρουν τα προβιοτικά με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων ιογενών και βακτηριακών λοιμώξεων.
Εν κατακλείδι, θεωρούνται ασφαλή προϊόντα που μπορούν να χορηγηθούν για τη βελτίωση της λειτουργίας του εντέρου, την καλύτερη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, τη βελτίωση της άμυνας του οργανισμού και την άμεση αντιμετώπιση λοιμώξεων, όπως η γαστρεντερίτιδα, που έχουν σαν στόχο το έντερο.
Εχινάκεια
Αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα φαρμακευτικά φυτά με ανοσοενισχυτική, αντιφλεγμονώδη, αντιβακτηριδιακή και αντιική δράση.
Η δράση της οφείλεται στα συστατικά Echinacin και Echinasoside τα οποία ενισχύουν τη φαγοκυττάρωση, διεγείροντας τα μακροφάγα και αυξάνοντας την παραγωγή αντισωμάτων από τα β-λεμφοκύτταρα.
Αποτελέσματα κλινικών μελετών, φανερώνουν ότι η Εχινάκεια μειώνει την πιθανότητα ανάπτυξης κρυολογήματος αλλά και την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.
Η αποτελεσματικότητά της συνδέεται άμεσα με την ταχύτητα έναρξης λήψης και τη δοσολογία του συμπληρώματος.
Οι παρενέργειες είναι σπάνιες και αφορούν κυρίως αλλεργικές αντιδράσεις στο φυτό.
Αντενδείκνυται η λήψη από άτομα που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα, φυματίωση ή λαμβάνουν ανοσοκατασταλτική θεραπεία.
Βιταμίνη C
Είναι μία εξαιρετικά δημοφιλής και σημαντική βιταμίνη, καθώς συμμετέχει σε εκατοντάδες βιοχημικές διεργασίες, όντας απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.
Χρησιμοποιείται για την ισχυρή αντιοξειδωτική δράση της και σαν ενισχυτικό του ανοσοποιητικού συστήματος, χάρη στη βελτίωση της δράσης των λευκών αιμοσφαιρίων και των αντισωμάτων.
Εμφανίζει καλύτερα αποτελέσματα στην πρόληψη του κοινού κρυολογήματος όταν χορηγείται μαζί με ψευδάργυρο.
Επειδή πρόκειται για υδατοδιαλυτή βιταμίνη που αποβάλλεται ταχέως μέσω των ούρων, γι’ αυτό σκευάσματα ελεγχόμενης αποδέσμευσής της μπορεί να αυξήσουν την απορρόφηση της από τον οργανισμό.
Θεωρείται ασφαλής βιταμίνη με παρενέργειες που εμφανίζονται σε εξαιρετικά υψηλές ημερήσιες δόσεις.
Βασιλικός πολτός
Πλούσιος σε βιταμίνες, μέταλλα, απαραίτητα αμινοξέα, πρωτεΐνες, λιπίδια (συμπεριλαμβανομένου του 10-υδροξυ-2Ε-δεκαενοϊκού οξέος), θα μπορούσε να δράσει σε έμφυτη και επίκτητη ανοσία.
Σαμπούκος
Το βρίσκουμε να αξιοποιείται από τα χρόνια της παραδοσιακής ιατρικής λόγω της ισχυρής αντιικής δράσης του. In vitro μελέτες έδειξαν αναστολή του πολλαπλασιασμού των τύπων Α και Β του ιού της γρίπης, συμπεριλαμβανομένου και του H1N1.
Θεωρείται ασφαλές φυτό με ανοσοδιεγερτική δράση χρήσιμη για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ιών.
Οι συμβουλές «κλειδιά»
– Ένας καλός και επαρκής ύπνος ρυθμίζει τις βασικές λειτουργίες και την άμυνα του οργανισμού.
Διατηρήστε λοιπόν τακτικά ωράρια ύπνου, και αποφύγετε αθλήματα ή δραστηριότητες το βράδυ, καθώς και τον καφέ, το τσάι, και το αλκοόλ.
– Φροντίστε μια ποικίλη και ισορροπημένη διατροφή, συμπεριλαμβανομένων φρούτων και λαχανικών πλούσιων σε βιταμίνες και γιαούρτι για την παρουσία προβιοτικών.
– Ύπνος, χαλάρωση, γιόγκα και σωματική δραστηριότητα… τόσοι τρόποι για να μειώσετε το άγχος.
– Για να αποφύγετε τους ιούς και τα βακτήρια, πλύνετε τα χέρια σας αρκετές φορές την ημέρα, αερίστε το σπίτι και διατηρήστε τη θερμοκρασία στα δωμάτια από 18 έως 20 βαθμούς.
Σε περίπτωση επιδημίας αποφύγετε τα πολυσύχναστα μέρη.
Νικόλαος Μανέτας, Φαρμακοποιός, MSc International Health Management
www.y-o.gr
