Μπορεί να πρόκειται για ένα θέμα ταμπού για τον άνδρα, που θίγει την υπερηφάνειά του, άλλα πόσο καλά το γνωρίζουμε τελικά;

Η στυτική δυσλειτουργία (ΣΔ) είναι μια από τις συχνότερες διαταραχές του ανδρικού πληθυσμού, ενώ πρόκειται για σύμπτωμα, όχι για πάθηση, που εμφανίζεται στα πλαίσια κάποιας άλλης κατάστασης.

Η στυτική δυσλειτουργία είναι η μη ικανότητα επίτευξης, ή διατήρησης μιας στύσης αρκετά σκληρής, ώστε να επιτρέπει τη συνουσία.

Μπορεί να συνιστά είτε μια ολοκληρωτική αδυναμία επίτευξης στύσης, είτε μια ασυνεπή, μη προβλέψιμη ικανότητα επίτευξης ικανοποιητικής στύσης, ή μια τάση διατήρησης στύσεων με σύντομη χρονική διάρκεια.

Παρά το ότι πολλοί άντρες βιώνουν αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση για μεγάλο διάστημα, η συντριπτική πλειοψηφία δεν έχει απευθυνθεί σε ειδικό ιατρό.

Η δυσκολία αναζήτησης βοήθειας δεν είναι χαρακτηριστικό μόνο των Ελλήνων, αφού το ίδιο έχει φανεί και σε διεθνείς μελέτες που καταγράφουν τη ντροπή ως βασική αιτία.

Το πρώτο βήμα είναι πάντα δύσκολο, αλλά αποτελεί το κλειδί, για να λυθεί το πρόβλημα της στυτικής δυσλειτουργίας.

Στις νέες ηλικίες κάτω των 40 ετών, το πρόβλημα αντιμετωπίζει 1 στους 20 άντρες, στα 40 με 60 έτη προβλήματα έχει 1 στους 10 ενώ πάνω από τα 60 έτη ένας στους 5 άντρες.

Στην Ελλάδα, παρά την έλλειψη μεγάλης επιδημιολογικής μελέτης, η εκτίμηση είναι ότι υπάρχουν πάνω από 500.000 άντρες που ζουν με το πρόβλημα αυτό.

Αίτια

Η διαταραχή στύσης σε νέους και μέσης ηλικίας άνδρες είναι συνήθως ψυχογενής, ενώ στους ηλικιωμένους είναι συνήθως οργανικής αιτιολογίας.

Ψυχογενή αίτια

Ταξινομούνται σε πέντε υποκατηγορίες με σκοπό τη βελτίωση της διάγνωσης και της αντιμετώπισης:

• Τύπος 1, άγχος, φόβος αποτυχίας.

• Τύπος 2, κατάθλιψη, φαρμακευτική ή οργανική.

• Τύπος 3, συζυγικές προστριβές, ένταση στις σχέσεις.

• Τύπος 4, άγνοια και κακή πληροφόρηση σχετικά με τη σεξουαλική πράξη.

• Τύπος 5, μανιακή/καταναγκαστική προσωπικότητα.

Νευρογενή αίτια

Σχεδόν κάθε νόσημα του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως νόσος Πάρκινσον, εγκεφαλικά επεισόδια ή του περιφερικού νευρικού συστήματος, και κυρίως χειρουργικές επεμβάσεις, μπορεί να αποτελέσει αίτιο στυτικής δυσλειτουργίας.

Η ανατομική εντόπιση και η έκταση της βλάβης, καθορίζουν το μέγεθος και το είδος της δυσλειτουργίας.

Αρτηριακά αίτια

Η μετατραυματική αρτηριακή απόφραξη αποτελεί το μόνο αρτηριακό αίτιο που έχει ένδειξη χειρουργικής αντιμετώπισης.

Έχει αποδειχθεί η σχέση της αρτηριοσκλήρυνσης και της στυτικής δυσλειτουργίας.

Μελέτες δείχνουν ότι η ΣΔ έχει σχέση με διάφορες συστηματικές παθήσεις του καρδιαγγειακού συστήματος και με γνωστούς προδιαθεσικούς παράγοντες όπως κάπνισμα, υπέρταση, χοληστερίνη και σακχαρώδη διαβήτη.

Φλεβικά αίτια

Πρόκειται για ένα από τα συχνότερα αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας και ίσως οφείλεται στην παρουσία συγγενών φλεβικών διαταραχών του πέους ή τραυματισμούς του ινώδους χιτώνα του πέους, σε δομικές μεταβολές του στυτικού ιστού, σε ανεπαρκή χαλάρωση των μυϊκών ινών κ.α.

Ενδοκρινικά αίτια

Μπορεί να είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, ο υπογοναδισμός, η υπερπρολακτιναιμία και οι παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα.

Φαρμακευτικά αίτια και τοξικές ουσίες

Τα φάρμακα που μπορούν να προκαλέσουν ΣΔ είναι ορισμένα αντιυπερτασικά, διουρητικά, αντιεπιληπτικά, αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά κ.α.

Επίσης, το κάπνισμα, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, παρεμβαίνουν αρνητικά στο μηχανισμό στύσης.

Διάγνωση της στυτικής δυσλειτουργίας

Η διάγνωση της ΣΔ δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Πέρα από τους ψυχολογικούς παράγοντες, οι ορμόνες, τα νεύρα και τα αγγεία μπορούν να είναι οι αιτίες του προβλήματος.

Το ιατρικό και το σεξουαλικό ιστορικό ενός ατόμου μπορούν να βοηθήσουν στον καθορισμό της φύσης και της σοβαρότητας της.

Πιο συγκεκριμένα, το ιατρικό ιστορικό μπορεί να αποκαλύψει νοσήματα που οδηγούν σε ΣΔ, ενώ μια απλή περιγραφή της σεξουαλικής δραστηριότητας μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό προβλημάτων σχετικά με τη σεξουαλική επιθυμία, τη στύση, την εκσπερμάτιση, ή τον οργασμό.

Η φυσική εξέταση μπορεί πάντα να δώσει στοιχεία σχετικά με τα συστημικά προβλήματα της στυτικής δυσλειτουργίας.

Ο ιατρός μπορεί να εντοπίσει ένα κυκλοφορικό πρόβλημα, εάν για παράδειγμα παρατηρήσει μειωμένους σφυγμούς στους καρπούς, ή τους αστραγάλους.

Υπάρχουν αρκετές εργαστηριακές εξετάσεις που βοηθούν στη διάγνωση της ΣΔ.

Οι εξετάσεις για τα συστημικά νοσήματα περιλαμβάνουν αιματολογικές εξετάσεις, ουροαναλύσεις, λιπιδαιμικό προφίλ, μετρήσεις κρεατινίνης και ηπατικών ενζύμων.

Η μέτρηση των επιπέδων τεστοστερόνης στο αίμα μπορεί να παρέχει πληροφορίες σχετικά με προβλήματα στο ενδοκρινικό σύστημα και να εξηγήσει γιατί ένας ασθενής έχει μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.

Θεραπεία

Σημαντικό είναι ότι στις μέρες μας υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας, οι οποίες συνδυασμένες με ψυχολογική στήριξη μπορούν να δώσουν λύση σε ένα μεγάλο αριθμό ασθενών.

Η θεραπεία της ΣΔ είναι υπόθεση του ειδικού ουρολόγου.

Και όταν αναφερόμαστε στον όρο θεραπεία εννοούμε την απαλλαγή του άνδρα από την κατάσταση αυτή και την επιστροφή του στον προηγούμενο ρυθμό του.

Για τη ΣΔ, η οποία οφείλεται σε οργανικά αίτια, οι επιλογές που υπάρχουν είναι:

Φάρμακα από το στόμα

Υπάρχουν τέσσερα διαφορετικά φάρμακα (αβαναφίλη, βαρδεναφίλη, σιλδεναφίλη και ταδαλαφίλη).

Ο γιατρός θα σας δώσει αναλυτικές οδηγίες για τον σωστό τρόπο λήψης, ώστε να έχετε τη μέγιστη αποτελεσματικότητα.

Είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στο 50%-70% των περιπτώσεων, ανάλογα πάντα με τη σοβαρότητα του προβλήματος.

Επίσης, εφόσον έχει αποκτηθεί τεράστια εμπειρία για την ασφάλεια, είναι πλέον δεδομένο ότι και τα 4 αυτά φάρμακα είναι εξίσου ασφαλή.

Τα φάρμακα που αναφέρθηκαν παραπάνω διακινούνται αποκλειστικά από το φαρμακείο.

Μια αγωγή που ακούγεται επιθετική αλλά είναι ίσως η πιο παλιά, είναι οι ενδοπεϊκές ενέσεις.

Η αγωγή αυτή έχει ένα βασικό πλεονέκτημα.

Προκαλεί στύση ανεξάρτητα από την επιθυμία.

Δεν χρειάζεται δηλαδή η ντοπαμίνη και αυτό λειτουργεί θετικά στις περιπτώσεις ανδρών που βάζουν ψηλά τον πήχη της απόδοσης.

Πεϊκή πρόθεση

Πρόκειται για μια απλή επέμβαση διάρκειας 30’.

Η πρόθεση είναι μια “αντλία” σιλικόνης που τοποθετείται ενδοπεϊκά και δίνει την απαραίτητη σκληρότητα με το υγρό που περιέχει.

Μιμείται δηλαδή απόλυτα τη φυσική στύση.

Τοποθετείται από ειδικά εκπαιδευμένο ουρολόγο, με μια απλή επέμβαση, η οποία διαρκεί μόλις 30’ και απαιτείται νοσηλεία μιας ημέρας στην κλινική.

Η τομή είναι τόσο μικρή, στην κάτω επιφάνεια του πέους και η πρόθεση δεν γίνεται αντιληπτή ούτε ακόμη και από τη σύντροφο την ώρα της επαφής.

Η μέθοδος θεωρείται η πιο ικανοποιητική σε σύγκριση με άλλες διαθέσιμες θεραπείες, αφού είναι η μοναδική θεραπεία που επιτρέπει την αυθόρμητη σεξουαλική επαφή, καθώς η στύση επιτυγχάνεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και δεν απαιτείται καμία απολύτως προετοιμασία.

Χειρουργική των αρτηριών (Bypass)

Ενδείκνυνται μόνο σε σαφείς επίκτητες βλάβες του αρτηριακού δικτύου (π.χ. τραυματισμοί).

Αντενδείκνυται σε αρτηριακού τύπου προβλήματα επί αγγειακής νόσου, όπως σε διαβητικούς, αρτηριοσκληρωτικούς άνδρες κλπ.

Κρουστικά κύματα

Πρόσφατα, προστέθηκε μία ακόμα μέθοδος αντιμετώπισης της στυτικής δυσλειτουργίας μικρού και μετρίου βαθμού, κυρίως αγγειακής αιτιολογίας.

Πρόκειται για τη χρήση κρουστικών κυμάτων, που γίνεται με την απευθείας εξωτερική εφαρμογή στο πέος του άνδρα.

Πλεονέκτημα της μεθόδου είναι το γεγονός πως δεν χρειάζεται αναισθησία, αφού η μέθοδος είναι εντελώς ανώδυνη.

Η θεραπεία διαρκεί 9 εβδομάδες και το τελικό αποτέλεσμα αξιολογείται στις 13 εβδομάδες.

Αναστάσιος Πέτσας, Φαρμακοποιός