Η ακμή είναι μια φλεγμονή του τριχοσμηγματογόνου θύλακα του προσώπου, του θώρακα και της πλάτης, που επηρεάζει σχεδόν όλους τους εφήβους αλλά και ενήλικες και σχετίζεται με υπερβολική παραγωγή σμήγματος.
Δεν προκαλείται από βακτήρια, αν και τα βακτήρια (p.acnes), διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της.
Τρεις παράγοντες εμπλέκονται στην εμφάνισή της:
- Η ανώμαλη κερατινοποίηση του θύλακα της τρίχας,
- Η υπερέκκριση σμήγματος κάτω από την επίδραση των ανδρογόνων, που οδηγεί στον σχηματισμό φαγεσώρων (λευκά και μαύρα σπυράκια) και
- Η φλεγμονώδης εξέλιξη (βλατίδες, φλύκταινες ή και κύστεις), ως αποτέλεσμα του πολλαπλασιασμού του Propionibacterium acnes.
Η ακμή μπορεί να είναι κυρίως: ήπια μη φλεγμονώδης (κοινή ακμή), φλεγμονώδης ή μικτή.
Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική νόσο, και η αντιμετώπισή της περιλαμβάνει 2 στόχους: τη βελτίωση της εμφάνισης του δέρματος και την αποφυγή δημιουργίας ουλών.
Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν εξανθήματα όπως ακμή ή να επιδεινώσουν την προϋπάρχουσα ακμή.
Πρόκειται για το λίθιο, κάποια προγεστερόνη (νορεθινδρόνη, λεβονοργεστρέλη), κορτικοστεροειδή, φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα, ορισμένοι αναστολείς τυροσίνης-κινάσης, φαινυτοΐνη ή ορισμένοι ανοσοκαταστολείς (tacrolimus).
Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνιστάται ιατρική συμβουλή, για αλλαγή θεραπείας (αλλαγή μορίου, η μείωση δοσολογίας…).
Εδώ, εν αναμονή της ιατρικής σύστασης, συνιστάται τοπική θεραπεία με προϊόντα υγιεινής προσαρμοσμένα και υπεροξείδιο του βενζολίου. Επίσης αποφυγή λιπαρών καλλυντικών ή πούδρες που επιδεινώνουν τις βλάβες ακμής.
Ποιος ο κατάλληλος καθαρισμός του δέρματος;
Ένα τοπικό αντισηπτικό διάλυμα μπορεί να είναι χρήσιμο για την αποξήρανση των στοιχείων ακμής, αλλά δεν είναι το κατάλληλο για καθημερινή υγιεινή του δέρματος με ακμή.
Σε γενικές γραμμές, απαγορεύεται η χρήση ερεθιστικών προϊόντων (αλκοόλ, αντισηπτικά, προϊόντα peiling), διότι μπορεί να προκαλέσουν αντιδραστική σμηγματόρροια.
Μόνο προϊόντα υγιεινής προσαρμοσμένα σε δέρμα με ακμή είναι τα κατάλληλα.
Η έκθεση στον ήλιο τελικά βελτιώνει την ακμή;
Μια πρόσκαιρη βελτίωση της ακμής είναι συχνή με την ηλιακή έκθεση, επειδή η υπεριώδης ακτινοβολία έχει αντιφλεγμονώδη δράση.
Αλλά μια επιδείνωση συμβαίνει στη συνέχεια, λόγω αύξησης της κερατινοποίησης στην επιδερμίδα και στο επιθήλιο του τριχοσμηγματογόνου θύλακα που προκαλεί ο ήλιος.
Συνιστάται η χρήση ειδικού αντηλιακού για δέρματα με ακμή και με υψηλό δείκτη προστασίας. Επίσης συνιστάται η διακοπή της θεραπείας με κάθε αγωγή που προκαλεί φωτοευαισθησία κατά τη διάρκεια της έκθεσης στον ήλιο.
Πώς να επιλέξουμε τα κατάλληλα καλλυντικά
Ορισμένα καλλυντικά και προϊόντα φροντίδας του δέρματος προκαλούν απόφραξη πόρων (“comedogenic”). Επιλέγοντας τα προϊόντα φροντίδας του δέρματος, είναι σημαντικό να διαβάσετε τον κατάλογο των συστατικών και να επιλέξετε εκείνα που έχουν σαν βάση το νερό και δεν είναι λιπαρά και κυρίως να έχουν την ένδειξη «μη φαγεσωρογόνο».
Στην προκειμένη περίπτωση, θα πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξετε fond de teint και να προτιμήσετε κάτι πιο ελαφρύ και ασφαλές που ανήκει στην κατηγορία των δερμοκαλλυντικών.
Αναζητώντας μια φυσική λύση
Τα Ωμέγα 3 λειτουργούν αναστέλλοντας δύο φλεγμονώδεις χημικές ουσίες που είναι υπεύθυνες για τις εξάρσεις της ακμής. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που η δίαιτά τους είναι υψηλότερης περιεκτικότητας σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό εμφάνισης ακμής.
Επίσης αναφέρουμε και τη χρήση μαγιά μπύρας (brewer’s yeast) που περιέχει 2 συγκεκριμένα ιχνοστοιχεία που βοηθούν στην αντιμετώπιση της ακμής. Είναι το σελήνιο και το χρώμιο.
Το σελήνιο βοηθάει την παραγωγή αντιοξειδωτικών ενζύμων, που προστατεύουν τα κύτταρα από βλάβες, ενώ το χρώμιο λειτουργεί βοηθώντας το σώμα να διατηρήσει ισορροπημένα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπτώσεων της ακμής.
Τέλος, αποδεδειγμένη αντιφλεγμονώδη δράση στα στοιχεία της ακμής έχει και ο γλυκονικός ψευδάργυρος.
Συμβουλές
- Η βελτίωση της ακμής δεν είναι άμεση, αλλά εμφανίζεται μετά από μερικές εβδομάδες θεραπείας. Καμία αγωγή δεν είναι θεραπευτική, αλλά συμπτωματική (με εξαίρεση την από του στόματος ισοτρετινοΐνη) και είναι απαραίτητο να ακολουθηθεί μια τοπική αγωγή συντήρησης για όσο διάστημα είναι απαραίτητο.
- Πριν από κάθε εφαρμογή αγωγής, ο καθαρισμός του δέρματος με ειδικό σαπούνι για την ακμή και κρύο νερό είναι απαραίτητος. Το ζεστό νερό, τα καυτερά φαγητά και τα ζεστά ροφήματα πρέπει να αποφεύγονται διότι επιδεινώνουν τη φλεγμονή. Επίσης, το δέρμα να καθαρίζεται μετά από κάθε σωματική δραστηριότητα, καθώς ο ιδρώτας μπορεί να πυροδοτήσει την ακμή.
- Η αντηλιακή προστασία κατά τη διάρκεια της αγωγής είναι απολύτως απαραίτητη, καθώς τα περισσότερα φάρμακα προκαλούν φωτοευαισθησία. Αλλά και ο ήλιος επιδεινώνει την ακμή, λόγω της αύξησης της παραγωγής κερατινοκυττάρων που προκαλεί. Επιλέγουμε αντηλιακό μη φαγεσωρογόνο και με μη λιπαρή υφή.
- Προσοχή να μην κακομεταχειρίζονται τα σπυράκια του γιατί επιμολύνονται οι τριχοσμηγματογόνοι αδένες εν τω βάθει και εμφανίζονται νέα σπυράκια.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ σε περιπτώσεις ήπιας έως μέτριας ακμής που μπορεί να δοθεί στο φαρμακείο, χωρίς ιατρική συνταγή
ΥΠΕΡΟΞΕΙΔΙΟ ΒΕΝΖΟΛΙΟΥ τοπικά
Με δράση αντιβακτηριακή, κερατολυτική και μετρίως σμηγματορυθμιστική, συστήνεται σε άτομα άνω των 12 ετών για χρήση πρωί και βράδυ, στο πρόσωπο ή μεγάλες περιοχές (στήθος, πλάτη) και ξεπλένετε μετά από 1 έως 5 λεπτά ή μόνο βράδυ χωρίς ξέπλυμα.
Παρενέργειες: ερεθισμός του δέρματος (ερυθρότητα, απολέπιση, κάψιμο), ξηρό δέρμα, φωτοευαισθησία, πιθανή αλλοίωση του χρώματος των εξαρτημάτων του δέρματος και υφασμάτων. Να μην χρησιμοποιείται κοντά σε βλεννογόνους (μάτια, στόμα, ρουθούνια).
ΓΛΥΚΟΝΙΚΟΣ ΨΕΥΔΑΡΓΥΡΟΣ από του στόματος
Με γνωστή αντιφλεγμονώδη δράση, χορηγείται συνδυαστικά με την τοπική θεραπεία σε δοσολογία 30 mg ημερησίως για τουλάχιστον 3 μήνες. Να αποφεύγεται το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
ΔΕΡΜΟΚΑΛΛΥΝΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ
Αναφέρεται ως αγωγή για δέρμα με τάση ακμής. Τα προϊόντα αυτά μπορούν να συνδυάσουν κερατολυτική δράση (ΑΗΑ, γλυκολικό οξύ, σαλικυλικό οξύ…), σμηγματορυθμιστική (εκχύλισμα Sabal serrulata, γλυκονικός ψευδάργυρος…) και αντι-φλεγμονώδη, περιορίζοντας τη δράση του Ρ. acnes (lipobactol, βιταμίνη PP ή νιασιναμίδιο, diolényl, myrtacine…).
Άννα Μαρία Χοσάδα, Φαρμακοποιό με εξειδίκευση στην Οργάνωση και Διοίκηση Μονάδων Υγείας
www.y-o.gr
