Οι ραγάδες μοιάζουν να χαράζουν το σώμα μας για να μας θυμίζουν σημαντικές φάσεις της ζωής μας, όπως την εφηβεία ή μια εγκυμοσύνη.
Η αλήθεια όμως είναι πιο πεζή κι έχει να κάνει με το δέρμα μας και τις αντοχές του.
Για να προλάβουμε τις ραγάδες κι, ως έναν βαθμό, να περιορίσουμε τα σημάδια τους, θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τους λόγους που εμφανίζονται και τους μηχανισμούς που οδηγούν στον σχηματισμό τους.
Η επιδερμίδα
Το δέρμα μας έχει ελαστικότητα.
Είναι μια μοναδική ιδιότητα που του επιτρέπει να τεντώνεται και στη συνέχεια να ανακτά το σχήμα του.
Η επιδερμίδα αντλεί τη δύναμη αυτή από το χόριο, τη στιβάδα που βρίσκεται από κάτω.
Εκεί, υπάρχουν οι ισχυρές ίνες κολλαγόνου που δίνουν σφρίγος και πυκνότητα στο δέρμα κι ανάμεσά τους βρίσκονται διάσπαρτες ίνες μιας άλλης πρωτεΐνης, της ελαστίνης.
Χάρη στη δομή τους – μοιάζουν με ελατήρια – μπορούν να τεντώνονται.
Στη συνέχεια, όταν η αιτία δεν υφίσταται πια, επανέρχονται, σχεδόν στο αρχικό τους μήκος.
Η επαναφορά γίνεται ομαλά μόνο όταν η δύναμη τάσης, αυτή που κάνει τις ίνες να τεντώνονται, υποχωρήσει σχετικά σύντομα.
Επίσης πρέπει η διαδικασία αυτή να γίνει αργά κι ομοιόμορφα.
Φανταστείτε ένα λαστιχάκι που το τεντώνουμε αργά και μετά το αφήνουμε.
Αντίθετα, όταν η δύναμη τάσης ασκηθεί απότομα ή διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ελαστικές ίνες στου δέρματος χάνουν την ικανότητά τους να επανέρχονται.
Φανταστείτε τώρα να τυλίγουμε το λαστιχάκι γύρω από ένα κύλινδρο και να το αφήνουμε έτσι για μήνες, ή να φουσκώνουμε υπερβολικά ένα μπαλόνι και στη συνέχεια να το ξεφουσκώνουμε.
Το «ξεχείλωμα» που βλέπουμε στο λαστιχάκι ή το μπαλόνι, συμβαίνει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και στο δέρμα μας.
Σε αυτήν ακριβώς την αδυναμία επαναφοράς οφείλεται ο σχηματισμός ραγάδων στο σώμα.
Πώς σχηματίζονται οι ραγάδες;
Έπειτα από ένα βαθύ κόψιμο, το δέρμα επουλώνεται.
Φέρνει πιο κοντά τα δύο τμήματα που έχουν κοπεί, μέχρις ότου συγκολληθούν.
Μερικές φορές όμως, αν τα δύο άκρα δεν πλησιάσουν αρκετά, σχηματίζεται ουλή.
Οι ραγάδες είναι κι αυτές μια μορφή ουλής.
Μπορούν να κάνουν την εμφάνισή τους οπουδήποτε, στην κοιλιά, στους γλουτούς, στο στήθος ή στο εσωτερικό των μπράτσων.
Οι ελαστικές ίνες είναι έτσι δομημένες, ώστε να τεντώνονται και να επανέρχονται.
Κάτω από ειδικές συνθήκες, όπως στους τελευταίους 3 μήνες της εγκυμοσύνης, η τάση στην περιοχή της κοιλιάς ή και του στήθους, είναι τόσο απότομη.
Οι ίνες σπάνε και το δέρμα τραυματίζεται, «σχίζεται» στο εσωτερικό του.
Η επούλωσή του όμως είναι ατελής, γιατί από τη διαδικασία απουσιάζουν ορισμένα συστατικά του δέρματος, με πιο χαρακτηριστική τη μελανίνη.
Λόγω της περιορισμένης παραγωγής της, οι ραγάδες, όταν υποχωρήσει το κόκκινο ή μοβ χρώμα της φλεγμονής – αποτέλεσμα της αύξησης της ροής του αίματος εξαιτίας του τραυματισμού του δέρματος – αποκτούν ένα υπόλευκο ή γκριζωπό χρώμα, που τις κάνει να ξεχωρίζουν από το υπόλοιπο δέρμα.
Πολλές φορές οι ραγάδες δεν είναι άμεσα ορατές.
Ακόμη κι αν η βλάβη έχει ήδη συντελεστεί.
Εμφανίζονται οπότε μετά τον τοκετό ή έπειτα από σημαντική απώλεια βάρους.
Μπορούμε να τις προλάβουμε;
Η γενετική προδιάθεση, οι αυξομειώσεις του βάρους ή το απότομο ύψος που παίρνουν οι έφηβες, είναι καταστάσεις που δεν μπορούν ακριβώς να προβλεφθούν.
Όμως, μια εγκυμοσύνη έχει προδιαγεγραμμένη εξέλιξη, επομένως έχουμε περιθώριο να δράσουμε για να προλάβουμε τις ραγάδες.
Λύσεις βέβαια δεν έχουμε πολλές.
Η αποτελεσματικότερη μέθοδος προστασίας της ελαστικότητας της επιδερμίδας και δραστικής μείωσης του κινδύνου εμφάνισης ραγάδων είναι βέβαια η ενυδάτωση.
Η εφαρμογή, με απαλές κυκλικές κινήσεις μασάζ, μιας πλούσιας θρεπτικής κρέμας ή ενός ελαίου στην περιοχή της κοιλιάς – κάθε πρωί, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης – μειώνει το στρες των ιστών του χορίου και τη φθορά των ινών κολλαγόνου και ελαστίνης που προκαλεί το τέντωμα του δέρματος.
Επίσης, κάθε βράδυ, ιδιαίτερα στους 3 τελευταίους μήνες πριν τον τοκετό, η χρήση προϊόντων με συστατικά που ενισχύουν την παραγωγή νέου κολλαγόνου, μπορεί να συμβάλλει στην επανόρθωση των φθορών που έχει ήδη υποστεί το δίκτυο των ινών του από το στρες.
Μπορεί και να αυξήσει το πάχος και την ανθεκτικότητα της επιδερμίδας.
Αν δεν τις αποφύγουμε;
Ας είμαστε ειλικρινείς.
Οι ραγάδες, από τη στιγμή που κάνουν την εμφάνισή τους δεν εξαφανίζονται δυστυχώς με τις καλλυντικές κρέμες, απλώς απαλύνονται.
Δραστική λύση μπορούν να δώσουν μόνο κάποιες από τις μη επεμβατικές μεθόδους της αισθητικής δερματολογίας και χειρουργικής.
Για παράδειγμα, οι θεραπείες μικροδερμοαπόξεσης (microdermabrasion) με λέιζερ και τα χημικά peelings, βελτιώνουν την όψη της επιδερμίδας και καμουφλάρουν τις ραγάδες, ενώ οι υπέρηχοι (ultrasounds), μπορούν με τη βοήθεια της θερμότητας να ενεργοποιήσουν την παραγωγή κολλαγόνου και να κάνουν τις ραγάδες λιγότερο ορατές.
