Απεικονιστικές Εξετάσεις
Η αξονική τομογραφία αποτελεί τη διαγνωστική εξέταση εκλογής.
Μπορεί να διαπιστωθούν το μέγεθος και το σχήμα της κύστης και η σχέση της με τα άλλα σπλάγχνα. Οι οξείες ψευδοκύστεις έχουν συνήθως ανώμαλο σχήμα.
Οι χρόνιες ψευδοκύστεις είναι συχνότερα κυκλοτερείς ή σχεδόν έτσι.
Η χοληδόχος κύστη πρέπει να εξετάζεται με υπερηχογράφημα για πιθανή ύπαρξη λίθων, ιδιαίτερα σε ασθενείς με οξεία παγκρεατίτιδα.
Αν και το υπερηχογράφημα μπορεί επίσης να αναδείξει την ψευδοκύστη, το πλήθος των σημαντικών λεπτομερειών που λαμβάνονται είναι περιορισμένο σε σύγκριση με την αξονική τομογραφία, και συνεπώς ο ρόλος του υπερηχογραφήματος είναι κυρίως η παρακολούθηση των μεταβολών του μεγέθους μιας οξείας ψευδοκύστης που έχει ήδη απεικονιστεί με την αξονική τομογραφία, ώστε να περιοριστεί η έκθεση στην ακτινοβολία.
MRCP και/ήERCP πρέπει να εκτελούνται αν υπάρχει υποψία για σημαντική ανωμαλία του χοληδόχου ή του παγκρεατικού πόρου όπως διαπιστώνεται από την αξονική τομογραφία ή τα αποτελέσματα των εξετάσεων της ηπατικής λειτουργίας.
Ο πόρος μπορεί να είναι διατεταμένος και να χρειαστεί χειρουργική παροχέτευση σε συνδυασμό με παροχέτευση της ψευδοκύστης.
Η ERCP συνήθως αναδεικνύει επίσης καλά την ψευδοκύστη, αλλά η πληροφορία δεν έχει τις περισσότερες φορές μεγάλη αξία στο σχεδιασμό της θεραπείας, κι έτσι η ERCP δεν πραγματοποιείται ως ρουτίνα.
Η βασική ένδειξη για απεικόνιση του ανωτέρου πεπτικού είναι η εντόπιση του σημείου της.
Θεραπεία
Οι κύριες ενδείξεις για την αντιμετώπιση μιας ψευδοκύστης παγκρέατος είναι η βελτίωση των συμπτωμάτων και η πρόληψη των επιπλοκών.
Η αντιμετώπιση με αναμονή και παρακολούθηση είναι ιδιαίτερα σημαντική τις πρώτες 6-12 εβδομάδες μετά την διαπίστωση των κύστεων που έχουν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου οξείας παγκρεατίτιδας.
Οι μεταβολές με αυτόματη υποχώρηση φτάνουν περίπου το 40%.
Επομένως, για κύστεις μεγαλύτερες από 5εκ, η θεραπεία που συνιστάται συνήθως είναι αντιμετώπιση αναμονής (επί απουσίας αντενδείξεων, όπως σοβαρής συνυπάρχουσας νόσου), διότι οι περισσότερες κύστεις μπορεί να περιοριστούν αρκετά μέσω διαδερμικής παροχέτευσης με καθετήρα ή χειρουργική παροχέτευση στο στόμαχο ή το έντερο.
Ασθενείς που παρουσιάζονται με μια συμπτωματική ψευδοκύστη και δεν έχουν ιστορικό πρόσφατης οξείας παγκρεατίτιδας μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς την καθυστέρηση των 6-12 εβδομάδων, διότι το τοίχωμα της κύστης είναι αρκετά ισχυρό (ώριμο) ώστε να κρατήσουν οι ραφές και να επιτραπεί μια αναστόμωση με το έντερο.
1. Εκτομή
Η εκτομή αποτελεί την πιο οριστική θεραπεία, αλλά συνήθως περιορίζεται στη χρόνια ψευδοκύστη της ουράς του αδένα. Αυτή η προσέγγιση συνιστάται ιδιαίτερα σε κύστεις μετά από τραύμα, όπου η κεφαλή και το σώμα του αδένα είναι φυσιολογικά. Οι περισσότερες κύστεις μπορούν να παροχετευθούν είτε εξωτερικά είτε εσωτερικά μέσα στο έντερο.
2. Εξωτερική Παροχέτευση
Η εξωτερική παροχέτευση είναι καλύτερη σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς ή όταν το τοίχωμα της κύστης δεν είναι αρκετά ώριμο για αναστόμωση με άλλα όργανα.
Η εξωτερική παροχέτευση επιπλέκεται στο 1/3 των ασθενών με παγκρεατικό συρίγγιο που μερικές φορές χρειάζεται χειρουργική παροχέτευση, αλλά στην πλειψηφία των περιπτώσεων κλείνει αυτόματα σε μερικούς μήνες.
3. Εσωτερική Παροχέτευση
Η προτιμώμενη μέθοδος αντιμετώπισης είναι η εσωτερική παροχέτευση, κατά την οποία η κύστη αναστομώνεται κατά Roux-en-Yμε μια έλικα νήστιδας (κυστεονηστιδική αναστόμωση), με το οπίσθιο τοίχωμα του στομάχου (κυστεογαστρική αναστόμωση) ή με το δωδεκαδάκτυλο (κυστεοδωδεκαδακτυλική αναστόμωση). Το πρόσθιο τοίχωμα τη κύστης πρέπει να εξετάζεται για την διαπίστωση όγκου και πρέπει να λαμβάνεται βιοψία όταν κρίνεται απαραίτητο.
4. Μη Χειρουργική Παροχέτευση
Η εξωτερική παροχέτευση μπορεί να εκτελεστεί μέσω ενός διαδερμικού καθετήρα που τοποθετείται στην κύστη υπό ακτινολογική ή υπερηχογραφική καθοδήγηση.
Είναι η προτιμούμενη μέθοδος για επιμολυσμένες ψευδοκύστεις.
Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο επίσης για την παροχέτευση μιας πραγματικά τεράστιας ψευδοκύστης (π.χ, που καταλαμβάνει το ήμισυ της κοιλιακής κοιλότητας), διότι είναι τεχνικά δύσκολο να επιτευχθεί επαρκής εσωτερική παροχέτευση αυτών των βλαβών μέσα στο έντερο.
Μαριόλης Σαψάκος Θεόδωρος
Γενικός Χειρουργός – www.drmariolis.gr
www.y-o.gr
