Ο πνευμονιόκοκκος ή στρεπτόκοκκος της πνευμονίας είναι ένας αερόβιος κόκκος Gram-θετικός, με χαρακτηριστική διάταξη σε ζευγάρια.
Ο πνευμονιόκοκκος είναι βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ασθένειες όπως βαριά πνευμονία, μηνιγγίτιδα, σήψη και οξεία μέση ωτίτιδα.
Ο πνευμονιόκοκκος μεταδίδεται μέσω μολυσμένων σταγονιδίων, κυρίως με το φτάρνισμα και τον βήχα.
Ο ασθενής ανεβάζει πυρετό με ρίγος, βήχα και συχνά πόνο, η αναπνοή γίνεται πιο γρήγορη και τα πτύελα σκουρόχρωμα.
Η νόσος μπορεί να έχει μια ήπια πορεία και η αντιμετώπιση γίνεται με αντιβίωση από το στόμα, μπορεί όμως να οδηγήσει και σε σήψη, ιδιαίτερα στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Ο πνευμονιόκοκκος είναι το κυριότερο αίτιο πνευμονίας και βρογχοπνευμονίας.
Η πνευμονιοκοκκική πνευμονία, και ιδιαίτερα η πιο σοβαρή μορφή της που προκαλείται από τη διείσδυση βακτηρίων στο αίμα, έχει κακή πρόγνωση για τους ασθενείς και είναι εξαιρετικά πιθανό να επιφέρει θάνατο.
Η ανάρρωση των ασθενών περιλαμβάνει πολυήμερη νοσηλεία ενώ μπορεί να περάσουν και μήνες πριν αποκατασταθεί πλήρως η υγεία τους, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους.
Η βακτηριαιμική πνευμονία, η συχνότερη μορφή διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου, είναι θανατηφόρος σε αναλογία έως και 1 στους 5 ενήλικες που την εμφανίζουν.
Ο πνευμονιόκοκκος προκαλεί επίσης μέση ωτίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα και μηνιγγίτιδα.
Για τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα, ο πνευμονιόκοκκος είναι το δεύτερο αίτιο μετά το μηνιγγιτιδόκοκκο δηλαδή τη φλεγμονή των μηνίγγων, που καλύπτουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.
Η μηνιγγίτιδα εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό, έντονους πονοκεφάλους και ανησυχία, αυχενική δυσκαμψία, ζάλη, ναυτία, έμετο, απώλεια προσανατολισμού και φωτοφοβία.
Η διάγνωση των πνευμονοκοκκικών λοιμώξεων βασίζεται στην καλλιέργεια πτυέλων, αίματος και άλλων παθολογικών υλικών.
Ανάλογα με το είδος της λοίμωξης και τη σοβαρότητά της χορηγείται κατάλληλη αντιβίωση.
Η πλειονότητα των ασθενών με πνευμονία, αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά σχήματα από το στόμα, τα οποία καλύπτουν και τον πνευμονιόκοκκο.