Ο πυρετός είναι μια λέξη που δημιουργεί πανικό και φόβο σε όλους μας, ειδικά στους γονείς όταν πρόκειται για το παιδί τους.
Πρόκειται για τη φυσιολογική αμυντική απόκριση του σώματος σε κάποιον ενοχλητικό παράγοντα.
Προκαλείται συνήθως από κάποιο ιό ή μικρόβιο που εισέρχεται στο αίμα μας, με αποτέλεσμα την άνοδο της θερμοκρασίας του ανθρώπινου σώματος πάνω από το φυσιολογικό.
Ο «θερμοστάτης» του σώματος βρίσκεται σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος.
Ο πυρετός δίνει σήμα συναγερμού σε όλα τα κύτταρα του αμυντικού συστήματος να λειτουργήσουν πιο εντατικά στην προσπάθεια να διώξουν τον ενοχλητικό παράγοντα.
Είναι μια από τις ενδείξεις ότι κάτι διαφορετικό συμβαίνει στο σώμα και με αυτό τον τρόπο ανταποκρίνεται ο οργανισμός.
Το μικρόβιο καταστρέφεται πιο εύκολα σε υψηλές θερμοκρασίες, επομένως έως έναν βαθμό ο πυρετός είναι χρήσιμος για τον οργανισμό μας.
Άλλοι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν πυρετό στα μωρά-παιδιά εκτός από κάποιο ιό ή κάποιο μικρόβιο, μπορεί να είναι ένα εμβόλιο, ένα φάρμακο, αυτοάνοσα νοσήματα, ηλίαση ή θερμοπληξία, μια συναισθηματική αναστάτωση, ή το γεγονός ότι τους φοράμε πολλά ρούχα.
Φυσιολογική Θερμοκρασία των Παιδιών
Η φυσιολογική θερμοκρασία είναι παράγοντας πολλών πραγμάτων, οι οποίοι καθορίζονται από την ηλικία, τη δραστηριότητα και την ώρα της ημέρας.
Τα νεογνά και τα βρέφη τείνουν να έχουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τα νήπια και τα μεγαλύτερα παιδιά.
Η θερμοκρασία είναι υψηλή αργά το απόγευμα και χαμηλή νωρίς το πρωί.
Κάθε παιδί έχει το δικό του «θερμοστάτη» που ρυθμίζει τη θερμοκρασία του.
Η φυσιολογική θερμοκρασία στο σώμα του παιδιού είναι 36,6οC με 37,3οC.
Όταν λέμε δέκατα εννοούμε τη θερμοκρασία μεταξύ 37,4οC έως 37,9οC.
Πάνω από 38οC το παιδί έχει πυρετό.
Τρόποι Θερμομέτρησης
Υπάρχουν τέσσερις τρόποι θερμομέτρησης του παιδιού: Μέτρηση από τη μασχάλη, από τον πρωκτό, από το στόμα και από το αυτί.
Η θερμομέτρηση στο παιδί πρέπει πάντα να γίνεται από την ίδια θέση και είναι σωστό να ενημερώνουμε τον γιατρό για τη θέση που θερμομετρούμε.
Η καλύτερη θέση να θερμομετρήσουμε το παιδί είναι από τη μεμβράνη του σώματος, δηλαδή τον πρωκτό, το στόμα, το αυτί.
Εάν παίρνουμε τη θερμοκρασία από τη μασχάλη πρέπει να προσθέτουμε 0,4οC στην τιμή που βρίσκουμε.
Στην Ελλάδα τα συνήθη μέρη που μετρούμε τη θερμοκρασία σώματος είναι η μασχάλη και ο πρωκτός.
Ένα άλλο σύνηθες φαινόμενο που επικρατεί είναι η αίσθηση του πυρετού αγγίζοντας το παιδί με το χέρι ή με το πρόσωπο μας στο μέτωπο, το οποίο δεν είναι σωστό και ακριβές.
Υπάρχει περίπτωση το παιδί να φαίνεται πολύ άρρωστο και η θερμοκρασία μασχάλης να μην είναι υψηλή.
Σε αυτή την περίπτωση επιβεβαιώνουμε με μέτρηση θερμοκρασίας στο στόμα ή στον πρωκτό.
Πυρετό έχουμε όταν:
• η θερμοκρασία του ορθού είναι υψηλότερη του 38οC,
• η θερμοκρασία στόματος πάνω από 37,8οC,
• η θερμοκρασία μασχάλης πάνω από 37,2οC και 37,6οC,
• η θερμοκρασία στόματος πάνω από 37,8οC.
Είδη Θερμομέτρων
Τα θερμόμετρα είναι ηλεκτρονικά και κλασσικά.
Ηλεκτρονικά:
• Ψηφιακό θερμόμετρο (απλό ηλεκτρονικό)
• Ηλεκτρονικό θερμόμετρο αυτιού
• Ψηφιακό θερμόμετρο μετώπου
Για να είναι πιο αξιόπιστη η μέτρηση στα ηλεκτρονικά θερμόμετρα χρειάζεται να γίνονται τρεις μετρήσεις και να κρατάμε την τελευταία, αφού πρώτα έχουμε ζεστάνει το θερμόμετρο στο χέρι μας.
Κλασικά:
• Θερμόμετρα υδραργύρου
• Κλινικά θερμόμετρα γαλλίου
Τα θερμόμετρα υδραργύρου έχουν πλέον καταργηθεί από το εμπόριο λόγω της επικινδυνότητάς τους.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Ο πυρετός από μόνος του δεν είναι επικίνδυνος όπως πιστεύουμε.
Οι γονείς λανθασμένα πιστεύουν ότι μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική βλάβη, εκτός εάν είναι πάνω από 41οC.
Επικίνδυνη είναι η αιτία που μπορεί να προκαλέσει τον πυρετό και πρέπει να εντοπίζεται με τη βοήθεια του παιδιάτρου.
Να θυμόμαστε πάντα ότι, ο πυρετός είναι άμυνα και κινητοποιεί αμυντικούς μηχανισμούς του οργανισμού.
Στα νεογέννητα και στα βρέφη κάτω των έξι μηνών, πυρετός πάνω από 38οC που δεν σχετίζεται με εμβολιασμό, χρήζει άμεσης ιατρικής εξέτασης και αντιμετωπίζεται ως σοβαρό σύμπτωμα μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο.
Σε περίπτωση που ο πυρετός οφείλεται σε ίωση, δεν ανησυχούμε ιδιαίτερα, αλλά τον παρακολουθούμε με χρήση αντιπυρετικών όπως είναι η παρακεταμόλη και η ιβουπροφαίνη.
Η αντιπυρετική αγωγή γίνεται πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού μας για τη σωστή δοσολογία και για όσο χρόνο το παιδί την έχει πραγματική ανάγκη.
Αρκετές φορές οι πυρετοί είναι ανθιστάμενοι στα αντιπυρετικά ή αργεί η έναρξη της δράσης τους.
Συμπληρωματικοί τρόποι που βοηθάνε στην πτώση θερμοκρασίας είναι οι κομπρέσες, το χλιαρό μπάνιο 36,00C με 37,00C (εφόσον το παιδί δεν έχει ρίγος και δεν κρυώνει), η ελαφριά ένδυση και άφθονα υγρά.
Πυρετικοί Σπασμοί
Μια κοινή και χωρίς επιπτώσεις παρενέργεια του πυρετού που αφορά παιδιά 6 μηνών έως 6 χρονών είναι οι πυρετικοί σπασμοί (παροξυσμός).
Είναι κάτι που συμβαίνει στο πρώτο 24ωρο του πυρετού και κατά την άνοδό του.
Πρόκειται για μία ανωριμότητα του εγκεφάλου να ανεχθεί τον πυρετό.
Το παιδί φέρεται παράξενα, δεν επικοινωνεί (απώλεια συνείδησης), τα άκρα του συσπώνται και χαλαρώνουν διαδοχικά, μπορεί να είναι μόνο σφιγμένο ή εντελώς χαλαρό, επιπλέον τα μάτια μπορεί να είναι γυρισμένα προς ένα σημείο και το χρώμα του παιδιού να είναι περίεργα σκούρο (κυάνωση).
Μετά την κρίση το παιδί συνήθως πέφτει σε βαθύ ύπνο.
Παρόλο που δεν είναι επικίνδυνο είναι αρκετά τρομακτικό για τους γονείς και για όσους το αντιμετωπίσουν για πρώτη φορά.
Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να παραμείνουμε ψύχραιμοι και να απομακρύνουμε από κοντά του αντικείμενα που μπορεί να το τραυματίσουν.
Οι πυρετικοί σπασμοί δεν προκαλούν επιληψία.
Παιδιά μικρότερα του έτους, τη στιγμή του πρώτου επεισοδίου πυρετικών σπασμών, έχουν 50% πιθανότητα να επαναλάβουν το επεισόδιο, ενώ παιδιά άνω του ενός έτους έχουν 30% πιθανότητα.
Επιπλέον 90% των παιδιών αυτών που περνούν ένα χρόνο χωρίς επεισόδιο μάλλον έχουν ξεπεράσει αυτή την ευαισθησία.
Κλείνοντας να τονίσουμε ξανά ότι ο πυρετός είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού, που μας ενημερώνει και μας οδηγεί να βρούμε την πραγματική αιτία ύπαρξης του προβλήματος, σύμφωνα πάντα με τη βοήθεια των ειδικών.
Δεν χρειάζεται πανικός και άγχος, αλλά έγκαιρη παρατήρηση του φαινομένου και σωστή και ψύχραιμη αντιμετώπιση με τις συμβουλές του γιατρού.
Αριστείδης Κούνας, Φαρμακοποιός, Ξηροπήγαδο Αρκαδίας
