«Το σύνδρομο του υπολογιστή» απειλεί εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο και εντοπίζεται με συγκεκριμένα συμπτώματα στη φυσική μας κατάσταση, την ψυχολογία μας και την όρασή μας.
Περισσότεροι από 70 εκατομμύρια εργαζόμενοι σε ολόκληρο τον κόσμο απειλούνται από το συγκεκριμένο σύνδρομο, ενώ ο αριθμός αυτός αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.
Όσοι χρησιμοποιούν τον υπολογιστή περισσότερες από 3 με 4 ώρες την ημέρα, παρουσιάζουν ένα ή και περισσότερα επώδυνα συμπτώματα όπως:
– χρόνιους πονοκεφάλους,
– έντονες ημικρανίες,
– μυοσκελετικά προβλήματα τα οποία εντοπίζονται κυρίως στον αυχένα μέχρι και την περιοχή της μέσης,
– τενοντίτιδες στα χέρια λόγω υπερβολικής χρήσης,
– σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα,
– θολή όραση, κάψιμο, κοκκίνισμα ή ξηρότητα στα μάτια,
– έντονο στρες,
– παχυσαρκία,
– κατάθλιψη.
Αυχεναλγία – Οσφυαλγία
Στην επικρατέστερη ίσως θέση των αλγεινών συμπτωμάτων βρίσκεται η αυχεναλγία και η οσφυαλγία, λόγω λανθασμένης και πολύωρης καθιστής στάσης μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή.
Συμπτώματα όπως: ζαλάδες, πονοκέφαλος, ίλιγγος, τάση για έμετο, έντονοι μυϊκοί σπασμοί στην περιοχή του αυχένα και της πλάτης, δυσκαμψία και αίσθημα μαγκώματος στη μέση, είναι αρκετά για να μας θορυβήσουν.
Τι να κάνετε;
Θα πρέπει λοιπόν να διορθώσουμε τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε στον υπολογιστή, προκειμένου να προλάβουμε τυχόν μόνιμες βλάβες στη σπονδυλική μας στήλη, ενδεχομένως, με τη χρήση κάποιου εναλλακτικού εξοπλισμού γραφείου, ο οποίος θα πρέπει να είναι εργονομικός για τη χρήση υπολογιστή.
Προτείνεται η χρήση ειδικής καρέκλας, η οποία διατηρεί τη φυσική καμπυλότητα της σπονδυλικής μας στήλης υποστηρίζοντας μέχρι και τον αυχένα.
Το κάθισμά μας πρέπει να βρίσκει τους μηρούς παράλληλους και τις κνήμες να σχηματίζουν ορθή γωνία με το πάτωμα.
Προτείνονται επίσης εργονομικά πληκτρολόγια, χωρίς τις προεξοχές σιλικόνης οι οποίες πιέζουν υπερβολικά τους καρπούς και τα αντιβράχια.
Προτιμήστε ένα εργονομικό ποντίκι το οποίο υποστηρίζει το σχήμα της παλάμης.
Το πληκτρολόγιο πρέπει να τοποθετείται περίπου στο ύψος του αγκώνα, έτσι ώστε τα χέρια και οι καρποί να βρίσκονται σε μια ουδέτερη φυσική στάση για την πληκτρολόγηση.
Το ποντίκι πρέπει να βρίσκεται όσο γίνεται πιο κοντά στο πληκτρολόγιο, ώστε οι ώμοι και τα αντιβράχιά σας να είναι χαλαρά και πιο χαμηλά από τους αγκώνες.
Το ύψος της οθόνης ενδείκνυται να είναι κάτω από το επίπεδο των ματιών και σε απόσταση 50 με 66 εκατοστών από το πρόσωπο σας.
Τέλος, συστήνονται συχνά διαλείμματα, για την ξεκούραση των ματιών και για να διατείνετε τους μύες του αυχένα, της πλάτης και της μέσης.
Το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα
Απασχολεί περίπου το 2-3% του πληθυσμού, ενώ τα συμπτώματά του είναι το έντονο μούδιασμα και «μυρμήγκιασμα» στην κάτω πλευρά των δακτύλων και ιδιαίτερος πόνος όταν τεντώνουμε τους καρπούς μας.
Ο πόνος αυτός εντείνεται τη νύχτα.
Αναφέρεται επίσης, δυσκολία στο σφίξιμο της γροθιάς ή ακόμα και ανικανότητα στον συντονισμό των δαχτύλων μας.
Σε πολύ προχωρημένο στάδιο, ο πάσχων αδυνατεί να σηκώσει ορισμένα αντικείμενα, όπως ένα ποτήρι νερό.
Το σύνδρομο αυτό δεν προκαλείται μόνο από τον υπολογιστή, αλλά επιβαρύνεται από αυτόν.
Οι κύριοι υπαίτιοι είναι:
– η κληρονομικότητα,
– το υπερβολικό βάρος του σώματος,
– κάποιο κάταγμα,
– η περίοδος μετά από την εγκυμοσύνη.
Τα άτομα που βιώνουν επίμονα και οδυνηρά συμπτώματα του καρπιαίου σωλήνα, θα πρέπει να επισκεφθούν τον ορθοπεδικό ή τον φυσικοθεραπευτή τους, προκειμένου να τους δοθεί κάποια εξατομικευμένη θεραπεία η οποία μπορεί να περιλαμβάνει:
Ασκήσεις, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, τη χρήση ενός νάρθηκα ακινητοποίησης… μέχρι και ένεση κορτικοστεροειδούς στον καρπό.
Τενοντίτιδα
Πρόκειται για ένα σύνδρομο το οποίο περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό παθήσεων και είναι συνήθως αποτέλεσμα υπερβολικής χρήση των νεύρων και μυών των χεριών και των αντιβραχίων μας.
Τα συμπτώματα : φλεγμονή του τένοντα, τοπικός πόνος, ευαισθησία, πρήξιμο στον αγκώνα, στο αντιβράχιο και την παλάμη.
Η τενοντίτιδα είναι ιδιαίτερα επίπονη και γι’ αυτό συστήνεται η άμεση παρέμβαση ορθοπεδικού και φυσικοθεραπευτή, καθώς δεν θεραπεύεται εύκολα αν καθυστερήσει κανείς να την αντιμετωπίσει.
Κουρασμένα μάτια…
Η κούραση των ματιών είναι επίσης ένα σύμπτωμα λόγω παρατεταμένης χρήσης του υπολογιστή, εξαιτίας της υπέρ-εργασίας των μυών των ματιών.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κόπωση των ματιών, λόγω της χρήσης του υπολογιστή, δεν επιφέρει συνήθως σοβαρές ή μακροχρόνιες συνέπειες.
Μπορεί, ωστόσο, να γίνει ιδιαίτερα δυσάρεστη, ενοχλητική και επίπονη, λόγω των συμπτωμάτων της, όπως είναι οι πονοκέφαλοι, τα ερεθισμένα ή και ξηρά μάτια (ξηροφθαλμία), η θολή όραση, η περιστασιακή διπλωπία, κ.ά.
Τι να κάνετε;
Για να αποφύγετε ή να περιορίσετε την κόπωση των ματιών, θα πρέπει να χρησιμοποιείτε τα σωστά γυαλιά, όπως σας έχει συμβουλέψει ο οφθαλμίατρός σας, τα οποίοι ενδείκνυνται για όσους ασχολούνται πολύ ώρα με υπολογιστές, λόγω των κατάλληλων φακών τους.
Θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιείτε ειδικές σταγόνες ενυδάτωσης και ανακούφισης για τα μάτια, ενώ προτείνεται και η τοποθέτηση ειδικού φίλτρου στην οθόνη του υπολογιστή σας, που απορροφά την ενοχλητική γυαλάδα της οθόνης.
Συμπληρωματικά, είναι σημαντικό να διαθέτετε οθόνη με τη μικρότερη δυνατή ακτινοβολία και να ρυθμίζετε καταλλήλως τη φωτεινότητά της.
Αναλύοντας πόσα «ψηφιακά» δεινά είναι ικανή να προκαλέσει η πολύωρη χρήση του υπολογιστή, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως με τη λάθος στάση του σώματος και χωρίς τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης, μειώνεται η αποδοτικότητα και η παραγωγικότητα σας, ενώ οι επιπτώσεις στην υγεία σας είναι σημαντικές.
Λιανού Κων. Μαρία, Πτυχ. Φυσικοθεραπεύτρια, MSc Μεταβολικά νοσήματα οστών Ιατρικής Σχολής Αθηνών
