Ενώ για τους περισσότερους το καλοκαίρι είναι συνώνυμο της χαράς, της ξενοιασιάς και της χαλάρωσης, ωστόσο υπάρχει μια σεβαστή μερίδα ανθρώπων οι οποίοι ζορίζονται ψυχικά όταν φτιάχνει ο καιρός και ειδικά το καλοκαίρι.
Ακριβώς επειδή το καλοκαίρι συνδέεται στο μυαλό των περισσότερων με διακοπές, ξενοιασιά και καλές παρέες, οι άνθρωποι που δεν έχουν φιλικές ή ερωτικές σχέσεις και διανύουν μια περίοδο μοναξιάς αισθάνονται μεγαλύτερη κατάπτωση και μελαγχολία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Για τα άτομα αυτά το καλοκαίρι είναι η περίοδος που κάνουν απολογισμό των συναισθηματικών δούναι και λαβείν τους, για να διαπιστώσουν ότι ο συναισθηματικός τους λογαριασμός βρίσκεται στο «μείον».
Η διαπίστωση αυτή είναι οδυνηρή και όταν μάλιστα δεν υπάρχει κάποια χειροπιαστή λύση στον ορίζοντα, τα άτομα αυτά τείνουν να υποκύπτουν στην απαισιοδοξία τους και θεωρούν ότι «τίποτα καλό δεν πρόκειται να συμβεί σε μένα».
Ένας άλλος λόγος για την εμφάνιση της καλοκαιρινής μελαγχολίας είναι η κατάρριψη των ψευδαισθήσεων και των φαντασιώσεων που έχει το άτομο: όλο το χειμώνα το άτομο αυτό μπορεί να φαντάζεται ονειρικές διακοπές και αυτό να το κρατάει σε ψυχολογική εγρήγορση.
Ακόμα και αν δε συμβαίνει κάτι όπως το παραπάνω, για πολλούς ανθρώπους το καλοκαίρι φέρνει στεναχώρια και μελαγχολία επειδή έχουν οικονομικές δυσκολίες και δεν μπορούν να πάνε διακοπές ή να κάνουν όλα όσα θα ήθελαν.
Όταν υπάρχει κάποιος χωρισμός η πίκρα, η απογοήτευση, η αίσθηση της αποτυχίας και η μοναξιά (ακόμα και αν το χωρισμένο άτομο περιστοιχίζεται από φίλους) το καλοκαίρι φαντάζει ποιο μουντό και οι χάρες του δεν αποτελούν έλξη για τον άνθρωπο αυτό.
Και βέβαια, όταν υπάρχουν αυξημένες υποχρεώσεις, είτε στον τομέα της εργασίας είτε στον τομέα της οικογενειακής ζωής, το άτομο μπορεί να μην προλάβει να γευτεί τις καλοκαιρινές χαρές επειδή έχει εμπλακεί σε άλλα θέματα και έχει να μεριμνήσει για άλλα, δύσκολα ζητήματα.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι κάτω από την πίεση το άτομο αυτό μπορεί να λυγίσει πιο εύκολα το καλοκαίρι και να μελαγχολήσει.
Επίσης, το καλοκαίρι είναι ένας «γνώμονας» αξιολόγησης της κοινωνικότητάς μας και της καλής μας διάθεσης: όσο πιο πολλούς φίλους έχουμε τόσο περισσότερες εξόδους κάνουμε και όσο καλύτερη διάθεση έχουμε τόσο περισσότερο ευχαριστιόμαστε ό,τι κάνουμε.
Όταν λείπει η κοινωνικότητα και η καλή διάθεση και τη θέση τους παίρνουν η σκέψη για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κανείς και η διαπίστωση ότι δεν λύνονται άμεσα, το καλοκαίρι συρρικνώνεται και δεν προσφέρει χαρά σε αυτό το άτομο.
Δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε ότι υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι, για κάποιους λόγους, είναι ιδιαίτερα σκληροί με τον εαυτό τους και δεν του επιτρέπουν την χαρά και την ευχαρίστηση.
Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτά τα άτομα δε μπορούν να μοιραστούν με τους γύρω τους τη γενικευμένη καλή διάθεση που συνοδεύει το καλοκαίρι και βυθίζονται ακόμα περισσότερο στην αυτολύπηση και τη στεναχώρια.