Πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν να υποφέρουν από ημικρανίες και πονοκεφάλους που δυσκολεύουν την καθημερινότητά τους.
Ωστόσο, υπάρχουν ειδικές θεραπείες για τις κρίσεις ημικρανίας, όπως οι τριπτάνες.
Αυτό που είναι σημαντικό όμως, είναι να ξέρουμε πώς να τις χρησιμοποιούμε σωστά.
Τι είναι η ημικρανία;
Η ημικρανία χαρακτηρίζεται από επανειλημμένες κεφαλαλγίες, λόγω του ότι ο εγκέφαλος μερικών ανθρώπων είναι ιδιαίτερα ευερέθιστος.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, ένα νεύρο που ονομάζεται τρίδυμο νεύρο και συνδέει το κρανίο, το πρόσωπο και τις λεπτές μεμβράνες που περιβάλλουν τον εγκέφαλο (μηνίγγια), απελευθερώνει χημικές ουσίες στις αρτηρίες των μηνίγγων.
Αυτές οι ουσίες οδηγούν σε αύξηση της διαμέτρου των αρτηριών (αγγειοδιαστολή) και φλεγμονή, κάτι που οδηγεί στον πόνο που εμφανίζεται κατά την ημικρανία.
Κρίση ημικρανίας: Ξεκινήστε την αντιμετώπιση με ένα αντιφλεγμονώδες
Πέρα από τις προκαταλήψεις των νευρολόγων σχετικά με την ημικρανία, υπάρχουν και ασθενείς που στρέφονται κατευθείαν στα φάρμακα, κατάσταση που οδηγεί στην αυτοθεραπεία και στην υπερκατανάλωση αναλγητικών.
Συχνά, πολλά φάρμακα λαμβάνονται μαζί σε μια κρίση ημικρανίας.
Αλλά στο 50% των περιπτώσεων δεν υπάρχει καμία ανακούφιση δύο ώρες μετά.
Το μόνο που μπορούμε να καταφέρουμε με αυτήν την αντιμετώπιση είναι να πέσουμε σε έναν φαύλο κύκλο πονοκεφάλου, λόγω της κατάχρησης φαρμάκων (χρόνιοι καθημερινοί πονοκέφαλοι).
Το 30-45% των ατόμων που παθαίνουν ημικρανίες δεν έχουν απευθυνθεί ποτέ σε κάποιον ειδικό, ενώ το 60% αγνοεί το επίπεδο της ημικρανίας του.
Άρα, αφού δεν απευθυνόμαστε σε κάποιον γιατρό, θα πρέπει να θεραπευτούμε μόνοι μας!
Αντίθετα από το να καταφύγουμε κατευθείαν στην παρακεταμόλη σε μια κρίση ημικρανίας, θα πρέπει να λάβουμε κάποιο αντιφλεγμονώδες (Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη -ΜΣΑΦ- όπως η ιβουπροφαίνη), καθώς αυτά αποτελούν τη συνιστώμενη ειδική θεραπεία για τις ημικρανίες.
Δοκιμάστε ένα προς ένα όλα τα αντιφλεγμονώδη για τις ημικρανίες σας
Εάν κάποιο αντιφλεγμονώδες δεν μας ανακουφίζει από την ημικρανία, δεν πρέπει να συμπεράνουμε πως τα ΜΣΑΦ δεν μας βοηθούν και να στραφούμε σε άλλη αντιμετώπιση.
Σημαντικό είναι επίσης το ότι πολλοί πάσχοντες από ημικρανίες ανακουφίζονται περισσότερο από μια θεραπεία όταν τη λαμβάνουν στην αρχή της κρίσης.
Θα πρέπει λοιπόν να δοκιμάσουμε τα αντιφλεγμονώδη ένα προς ένα.
Για να μπορέσουμε να πούμε ότι κάποιο δεν είναι αποτελεσματικό, θα πρέπει να το έχουμε δοκιμάσει σε τρεις διαφορετικές κρίσεις ημικρανίας τουλάχιστον.
Εάν η ιβουπροφαίνη δεν μας βοηθά, θα πρέπει να δοκιμάσουμε τα τρία άλλα αντοφλεγμονώδη (κετοπροφαίνη, ναπροξένη, δικλοφενάκη), αλλά και έναν συνδυασμό δύο μορίων (ασπιρίνη-μετοκλοπραμίδη).
Ειδικές θεραπείες ημικρανίας, οι τριπτάνες
Εάν όλα τα παραπάνω αποτύχουν, μην διστάσετε να περάσετε σε μια πιο εξειδικευμένη κατηγορία ουσιών, οι οποίες λαμβάνονται με ιατρική συνταγή.
Ωστόσο, παρόλο που ορισμένα φάρμακα κυκλοφορούν πάνω από 20 χρόνια στην αγορά (τριπτάνες) και είναι τα πρώτα που συνιστώνται από τους γιατρούς, πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από ημικρανίες δεν τα λαμβάνουν.
Και ως αποτέλεσμα, πολλοί είναι εκείνοι που εγκαταλείπουν τη θεραπεία, καθώς δεν τη βρίσκουν αποτελεσματική, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους.
Παρ’ όλα αυτά, η συνήθης αιτία γι’ αυτό είναι η ακατάλληλη χρήση του φαρμάκου.
Η άφιξη των φαρμάκων που ονομάζονται «τριπτάνες» κατά τη δεκαετία του ’90, επέτρεψε μία πολύ μεγάλη βελτίωση στην αντιμετώπιση της ημικρανίας, ενώ η αποτελεσματικότητά τους σχετίζεται και με τον πονοκέφαλο και με τα συναφή συμπτώματα (πεπτικά, φωτοφοβία, φωνοφοβία).
Ένας ασθενής που δεν ανταποκρίνεται σε μία τριπτάνη, μπορεί να ανταποκρίνεται σε κάποια άλλη.
Γι’ αυτό και σε τέτοια περίπτωση είναι σημαντικό να τις δοκιμάσουμε όλες.
Πριν περάσουμε από την μία στην άλλη όμως, θα πρέπει να δοκιμάσουμε την καθεμία σε τρία διαφορετικά επεισόδια ημικρανίας, καθώς ακόμα και όταν μιλάμε για το ίδιο άτομο, οι κρίσεις δεν είναι πάντα ίδιες.
Οι τριπτάνες που κυκλοφορούν στην Ελλάδα είναι οι ακόλουθες:
Αλμοτριπτάνη, ελετριπτάνη, ναρατριπτάνη, σουματριπτάνη, ριζατριπτάνη, φροβατριπτάνη.
Αξιολογήστε σωστά την αποτελεσματικότητα μιας θεραπείας κατά της ημικρανίας
Προκειμένου να διαπιστώσετε την αποτελεσματικότητα μιας θεραπείας κατά της ημικρανίας, θα πρέπει να απαντήσετε σε 4 σημαντικά ερωτήματα:
- Είστε ικανοποιητικά ανακουφισμένος 1-2 ώρες μετά τη λήψη της θεραπείας;
- Πήρατε μία μόνο δόση της θεραπείας κατά τη διάρκεια της ημέρας;
- Είναι αποτελεσματική η θεραπεία για τουλάχιστον δύο από τις τρεις κρίσεις;
- Είναι καλά ανεκτή η συγκεκριμένη θεραπεία;
Ερμηνεία των αποτελεσμάτων των παραπάνω ερωτήσεων:
- Εάν το άτομο που πάσχει από ημικρανίες απαντήσει «ναι» και στις 4 ερωτήσεις, δεν υπάρχει λόγος να αλλάξει τη θεραπεία.
- Εάν απαντήσει «όχι» σε τουλάχιστον μία από τις ερωτήσεις, ο γιατρός θα πρέπει να του συνταγογραφήσει ένα αντιφλγμονώδες με μία τριπτάνη μαζί.
Συγκεκριμένα, σε περίπτωση κρίσης:
- Θα πρέπει στην αρχή της κρίσης να πάρετε το αντιφλεγμονώδες και να μην πάρετε την τριπτάνη, και να την πάρετε μόνο εάν δεν δείτε αποτέλεσμα μέσα στις επόμενες δύο ώρες από τη λήψη του αντιφλεγμονώδους.
- Εάν η παραπάνω στρατηγική δεν είναι αποτελεσματική, συνιστάται να λάβετε πρώτα την τριπτάνη και μετά το αντιφλεγμονώδες.
- Εάν αυτό δεν είναι πάντα αποτελεσματικό, μπορείτε να λάβετε την τριπτάνη και το αντοφλεγμονώδες ταυτόχρονα.
- Στις ειδικές περιπτώσεις κρίσεων ημικρανίας με αύρα ( μια μορφή ημικρανίας που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως θολή όραση, ναυτία και ζάλη που ακολουθείται από σοβαρό πονοκέφαλο), θα πρέπει να λάβετε το αντιφλεγμονώδες στην αρχή της αύρας, για την πρόληψη και τον περιορισμό της έντασης του επακόλουθου πονοκέφαλου, και στη συνέχεια, μόλις αισθανθείτε την έναρξη του πονοκεφάλου να πάρετε μια τριπτάνη.
- Εάν έχετε δοκιμάσει όλες τις τριπτάνες και δεν βλέπετε βελτίωση των κρίσεων ημικρανίας σας, θα πρέπει να δοκιμάσετε άλλα φάρμακα (παράγωγα εργοταμίνης).
Όπως και οι τριπτάνες, τα παράγωγα εργοταμίνης αναστέλλουν τη φλεγμονή που προέρχεται από τα νεύρα και τη διαστολή των αρτηριών, η οποία θεωρείται υπεύθυνη για την ημικρανία.
Κρίση ημικρανίας: Μην πέσετε στην παγίδα της κατάχρησης των φαρμάκων
Οι πονοκέφαλοι που οφείλονται σε κατάχρηση φαρμάκων εμφανίζονται τουλάχιστον 15 ημέρες τον μήνα και διαρκούν περισσότερο από τρεις μήνες.
Για να αποφύγετε κάτι τέτοιο, θα πρέπει αν είστε προσεκτικοί και να μετράτε πόσες φορές μέσα στον μήνα έχετε λάβει θεραπεία για την ημικρανία.
Εάν η θεραπεία χρησιμοποιείται τακτικά δύο ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Εάν συμβαίνει κάτι τέτοιο, δεν θα πρέπει αν λαμβάνετε θεραπεία για κάθε κρίση, αλλά ίσως μια πιο μακροχρόνια θεραπεία, όπου υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ουσιών (μετοπρολόλη, προπρανολόλη, τοπιραμάτη, αμιτριπτυλίνη, οξετορόνη).
Ακολουθήστε κατά γράμμα τις συμβουλές για την αντιμετώπιση της ημικρανίας
Αναμφίβολα, η καθιέρωση μιας βασικής θεραπείας για την ημικρανία είναι πολύ σημαντική, καθώς όσοι πάσχουν από κρίσεις ημικρανίας λαμβάνουν 6-8 φαρμακευτικές δόσεις τον μήνα.
Ξεκινήστε από χαμηλές δόσεις και σταδιακά αυξήστε τες, λαμβάνοντας υπόψη τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
Αυτό θεωρείται αποτελεσματικό, όταν η συχνότητα των κρίσεων μειώνεται τουλάχιστον κατά 50% μετά από ένα τρίμηνο.
Κάποιοι άνθρωποι έχουν λάβει θεραπεία για την ημικρανία η οποία είχε αποτέλεσμα, ωστόσο δεν τη θεωρούν αποτελεσματική γιατί οι κρίσεις επανέρχονται μόλις σταματήσουν τη θεραπεία. Αυτή η αντίληψη είναι λάθος.
Η αγωγή δεν πρέπει να σταματά αμέσως, καθώς η αποτελεσματικότητα συχνά δεν εμφανίζεται μέσα στους δύο πρώτους μήνες, αλλά θα πρέπει να συνεχιστεί σε αποτελεσματική δόση για 8 -12 μήνες και στη συνέχεια να μειωθεί σταδιακά πριν διακοπεί.
Εάν μετά το τέλος της θεραπείας η συχνότητα των κρίσεων αρχίσει να αυξάνεται, τότε η θεραπεία μπορεί να συνταγογραφηθεί ξανά.
Προσοχή:
- Μία κατάσταση άγχους ή καταθλιπτική διαταραχή μπορεί να επιδεινώσει την ημικρανία και να την κάνει πιο ανθεκτική στη θεραπεία.
- Η κατάχρηση αναλγητικών που λαμβάνονται παράλληλα με μια θεραπεία για την ημικρανία, μπορεί όχι μόνο να οδηγήσει σε χρόνιους πονοκεφάλους, αλλά να καταστήσει τη θεραπεία αναποτελεσματική.
Κρατήστε ημερολόγιο για τις ημικρανίες σας
Ο γενικός γιατρός είναι συνήθως ο πρώτος που θα έρθει σε επαφή με κάποιον που πάσχει από ημικρανία.
Ωστόσο, μόνο το ένα τρίτο των γενικών γιατρών κρατούν ημερολόγιο για τις κρίσεις ημικρανίας των ασθενών τους.
Το ημερολόγιο είναι όμως το μοναδικό εργαλείο που μπορεί να διερευνήσει τη σοβαρότητα της ημικρανίας, την επιδείνωση της ποιότητας ζωής και την κατάχρηση φαρμακευτικών ουσιών, επιτρέποντας έτσι την εύρεση της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής και την παρατήρηση της αποτελεσματικότητάς της.
Δανάη Καραχάλιου – Καραγιάννη, Φαρμακοποιός
www.y-o.gr
