Ένας καλός ύπνος δεν συγκρίνεται με τίποτα… και φαίνεται πως τα οφέλη του για την υγεία μας είναι μεγαλύτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε!

Λένε πως ο βραδινός ύπνος είναι αναντικατάστατος και πως όσο κι αν κοιμηθείς μέσα στην ημέρα, αν δεν έχεις κοιμηθεί αρκετά το βράδυ, η κούραση δεν θα φύγει και το σώμα δεν θα ξεκουραστεί πραγματικά. Και μάλλον αυτό ισχύει.

Ο ύπνος είναι, σίγουρα, μία απαραίτητη προϋπόθεση της καλής υγείας του ανθρώπου, ωστόσο η έλλειψή του αποτελεί σύνηθες φαινόμενο της εποχής μας, εξαιτίας του σύγχρονου τρόπου ζωής αλλά και του άγχους της πανδημίας της COVID-19.

Info: Σύμφωνα με μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί για τον ύπνο, οι συνιστώμενες ώρες ύπνου ποικίλλουν ανά ηλικία. Ενδεικτικά, για τους ενήλικες συνιστάται ο νυχτερινός ύπνος να μην είναι λιγότερος από 6 ώρες και περισσότερος από 9 ώρες.

Τα οφέλη του ύπνου

Ο ύπνος ενισχύει τη μνήμη και τη δημιουργικότητα, διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα, διασφαλίζει τη σύνθεση πρωτεϊνών, οι οποίες είναι απαραίτητες για το σώμα και αναζωογονεί το πνεύμα. Δυστυχώς στις ημέρες μας, εξ αιτίας της έντονης καθημερινότητας, κοιμόμαστε όλο και λιγότερες ώρες.

Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες που εργάζονται και αναλαμβάνουν τις ενδοοικογενειακές υποχρεώσεις κοιμούνται συνήθως 1 ώρα 30 λεπτά λιγότερο από το συνιστώμενο, ενώ το 25% των εφήβων κοιμούνται το πολύ 7 ώρες την ημέρα, γεγονός που λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας στην προώθηση της ανάπτυξης, της μάθησης, της σωματικής και διανοητικής ισορροπίας τους.

Tips: Σημαντικό ρόλο έχει και η ποιότητα του ύπνου, η οποία εξαρτάται από παράγοντες όπως ο κατάλληλος φωτισμός του δωματίου, η έλλειψη θορύβων, η κατάλληλη θερμοκρασία του δωματίου, τα ελαφρά γεύματα το βράδυ, αλλά και η γενική φυσική κατάσταση του ατόμου.

Καλύτερη μνήμη, καλύτερες επιδόσεις

Ο ύπνος βοηθά τον εγκέφαλό μας να οργανώσει καλύτερα τις αναμνήσεις και τις σκέψεις μας, με αποτέλεσμα να είμαστε πιο δημιουργικοί την επόμενη ημέρα. Επαρκής ύπνος σημαίνει περισσότερη δημιουργικότητα, καλύτερες επιδόσεις στη δουλειά, στο σχολείο, μειωμένο στρες και, συνεπώς, ακόμη καλύτερο ύπνο το βράδυ.

Αν είστε γονείς, αυτός είναι άλλος ένας λόγος να φροντίσετε το παιδί σας να κοιμάται καλύτερα. Μελέτες έχουν αποδείξει πως τα παιδιά που πάσχουν από διαταραχές του ύπνου αντιμετωπίζουν προβλήματα στο σχολείο.

Αν λοιπόν το παιδί σας «χάνει» συστηματικά τον ύπνο του, ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα. Η σωματική εξάντληση εξασθενεί την ψυχολογική ισορροπία και βλάπτει τις γνωστικές ικανότητες, όπως η μνήμη, η λογική, το λεξιλόγιο, η ευχέρεια της γλώσσας και επιπλέον αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης.

Συμβολή στη μακροζωία

Η καθημερινή έλλειψη ύπνου μπορεί να μειώσει τη διάρκεια της ζωής μας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να κοιμόμαστε καλά και ποιοτικά, τις σωστές ώρες, και να έχουμε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου. Επιπλέον, η έλλειψη ύπνου διαταράσσει και «ρίχνει» το ανοσοποιητικό μας σύστημα, κάνοντάς μας περισσότερο «ευπαθείς» σε ιώσεις και μικροβιακές «επιθέσεις».

Ρύθμιση του μεταβολισμού

Δίαιτα, γυμναστική, και καλός ύπνος. Αυτά τα τρία χρειάζεται ο οργανισμός μας για να διώξουμε τα περιττά κιλά, αλλά συνήθως ξεχνάμε τη σημασία του ύπνου. Ο ύπνος και ο μεταβολισμός μας ρυθμίζονται από την ίδια περιοχή του εγκεφάλου.

Οι ορμόνες που εκκρίνονται όταν μας λείπει ύπνος είναι οι ίδιες με εκείνες που μας κάνουν να έχουμε ανάγκη από τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες. Μερική ή επαναλαμβανόμενη στέρηση ύπνου επηρεάζει τον μεταβολισμό των υδατανθράκων και την καρδιαγγειακή λειτουργία.

Οι ορμόνες προκαλούν επίσης διαταραχή των ενδοκρινικών εκκρίσεων και αύξηση των επιπέδων γκρελίνης, μια ορμόνη που προκαλεί την πείνα και μειώνει την κατανάλωση ενέργειας του σώματος και, ταυτόχρονα, μείωση του επιπέδου της λεπτίνης, μια ορμόνη που αναστέλλει την όρεξη. Όσο λιγότερο κοιμόμαστε, λοιπόν, τόσο περισσότερο τείνουμε να τσιμπολογάμε, με αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους μας!

Ενίσχυση της σεξουαλικής διάθεσης

Οι άνδρες και οι γυναίκες που δεν κοιμούνται αρκετά και ποιοτικά, έχουν πεσμένη ερωτική διάθεση και λιγότερο ενδιαφέρον για το σεξ, σύμφωνα με έρευνα.

Επιπλέον, οι άνδρες που πάσχουν από άπνοια κατά τη διάρκεια του ύπνου τους, τείνουν επίσης να έχουν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης, γεγονός που μπορεί να μειώσει τη λίμπιντο.

Συμβουλές για να αναπληρώστε τον χαμένο ύπνο…

• Εάν δεν κοιμάστε αρκετά λόγω περιορισμένου χρόνου, το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι απλώς να οργανωθείτε για να κοιμηθείτε περισσότερο.
• Μην περιμένετε θαύματα ξεκούρασης από τα πρώτα βράδια ύπνου!
• Εάν η έλλειψη ύπνου σας ταλαιπωρεί εδώ και μήνες, αντιλαμβάνεστε ότι θα πρέπει να επέλθουν μερικές εβδομάδες ύπνου για να ανακάμψετε πλήρως.
• Ξεκινήστε από τα Σαββατοκύριακα, προσθέτοντας μια ή δύο επιπλέον ώρες ύπνου στο πρόγραμμά σας. Πώς θα το κάνετε αυτό; Απλά, όταν θα νιώσετε κουρασμένοι, χαλαρώστε και αφήσετε το σώμα σας να ξεκουραστεί μέχρι το πρωί… όπου τα ξυπνητήρια απαγορεύονται!
• Στην αρχή, λόγω εξάντλησης, μπορεί να κοιμηθείτε πάνω από 10 ώρες. Μετά από λίγο καιρό, όμως, η διάρκεια του ύπνου σας θα είναι φυσιολογική.
• Μην στηρίζεστε στην καφεΐνη και στα ενεργειακά ποτά. Μπορεί να αυξήσουν προσωρινά την ενέργεια και τη συγκέντρωσή σας, μακροπρόθεσμα, όμως θα διαταράξουν ακόμη περισσότερο τον ύπνο σας!

Νίκη Καββαδία, Φαρμακοποιός