Η επιθυμία μας για τρόφιμα με χαμηλά λιπαρά ανάγκασαν τις βιομηχανίες τροφίμων να παρασκευάσουν τροφές που στερούνται λιπαρών, αλλά είναι ενισχυμένες με ζάχαρη ώστε να διατηρήσουν την ελκυστική τους γεύση.
Καταλήξαμε λοιπόν να καταναλώνουμε γλυκαντικές ουσίες και άφθονη ζάχαρη χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Κι αυτό το κάνουμε απλά επειδή επιλέγουμε τροφές που δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι τις περιέχουν, νομίζοντας, κατά τα άλλα, ότι ακολουθούμε ισορροπημένη διατροφή.
Εθισμένοι λοιπόν εν αγνοία μας στη ζάχαρη, φλερτάρουμε αυτήν τη φορά με ασθένειες, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και οι καρδιοπάθειες.
Τι είναι η ζάχαρη και πόσο καλά τη γνωρίζουμε;
Απλός υδατάνθρακας, ο δημοφιλέστερος ολιγοσακχαρίτης που βρίσκεται στα φρούτα, το ζαχαροκάλαμο και τα ζαχαρότευτλα, είναι η ζάχαρη.
Η επεξεργασία της από τις βιομηχανικές μονάδες τη μετατρέπει σε μια ουσία χωρίς ίχνος θρεπτικών συστατικών, μετάλλων και βιταμινών.
Αφθονεί μόνο σε ενέργεια λόγω του υψηλού θερμιδικού της φορτίου (1 κουταλάκι του γλυκού περιέχει 25 θερμίδες).
Η γλυκιά της γεύση είναι ακαταμάχητη και γι’ αυτό της έχουν δοθεί περισσότερες μορφές με διαφορετικές ονομασίες.
Κάποιες από αυτές δεν περιέχουν καν θερμίδες, ενώ η θρεπτική αξία τους έχει αμφισβητηθεί.
Ξυλιτόλη, μαλιτόλη, ασπαρτάμη, σιρόπι αγαύης, γλυκόζη, σουκρόζη, σορβιτόλη, σακχαρίνη, φρουκτόζη και πολλές ακόμα ονομασίες, δεν είναι στην ουσία κάτι άλλο εκτός από ζάχαρη.
Αυτό που δε γνωρίζουμε είναι ότι όσο περισσότερο καταναλώνουμε αυτές τις μορφές ζάχαρης, τόσο περισσότερο εθιζόμαστε στη γλυκιά γεύση ζητώντας παραπάνω.
Τι μας κάνει να την επιθυμούμε τόσο πολύ;
Η ζάχαρη διεγείρει τον εγκέφαλο, ο οποίος εκκρίνει ντοπαμίνη που χαρίζει συναισθήματα ευχαρίστησης και ευεξίας.
Γι’ αυτό και είμαστε επιρρεπείς στα νόστιμα φαγητά με πλούσια γεύση.
Τα φαγητά αυτά μπορεί να στερούνται λιπαρών, αλλά είναι πλούσια σε ζάχαρη και αλάτι προκειμένου να νοστιμίσουν.
Ποια είναι τα τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη χωρίς να το γνωρίζουμε;
Δυστυχώς, είναι πολλά περισσότερα από όσα φανταζόμαστε, με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε ζάχαρη χωρίς να το συνειδητοποιούμε.
Ακόμα κι ένα γιαούρτι μπορεί να περιέχει ζάχαρη, ιδιαίτερα αν έχει την ένδειξη «με χαμηλά λιπαρά».
Η ζάχαρη είναι το υποκατάστατο του λίπους.
Κατά βάση, τα επεξεργασμένα τρόφιμα είναι αυτά που περιέχουν ζάχαρη.
Αρκεί μια μικρή εξάσκηση στο διάβασμα του πίνακα διατροφικών στοιχείων που αναγράφεται υποχρεωτικά σε κάθε συσκευασμένο τρόφιμο.
Διαβάζοντας τα συστατικά, την περιεκτικότητά τους και τη σειρά με την οποία παρατίθενται μπορούμε εύκολα να βγάλουμε συμπεράσματα για το πόσο ωφέλιμο είναι τελικά αυτό που πάμε να καταναλώσουμε.
Το συστατικό που αναγράφεται πρώτο είναι και αυτό που περιέχεται σε μεγαλύτερη ποσότητα.
Σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα και χυμούς του εμπορίου λοιπόν, η ζάχαρη και τα υποκατάστατά της είναι πρώτα στη σειρά.
Ποια είναι τα δημοφιλέστερα τρόφιμα με την περισσότερη κρυμμένη ζάχαρη;
Στην πράξη, και όταν βρισκόμαστε μπροστά στα ράφια των σούπερ μάρκετ, καλό είναι να προσέχουμε τροφές όπως:
Ντοματοχυμοί σε κονσέρβα, κέτσαπ και άλλες τυποποιημένες σάλτσες, κύβοι λαχανικών, σχεδόν όλα τα κονσερβοποιημένα τρόφιμα (μανιτάρια, καλαμπόκι, φασόλια, κομπόστες).
Προμαγειρεμένα έτοιμα γεύματα, επιδόρπια γιαουρτιών με χαμηλά λιπαρά και γεύση φρούτων, αναψυκτικά, λικέρ, επεξεργασμένα δημητριακά και μπάρες δημητριακών.
Τέλος, κατεψυγμένα τρόφιμα, συμπυκνωμένοι χυμοί φρούτων, φρουτοποτά και συσκευασμένοι «φυσικοί» χυμοί φρούτων, μπισκότα χωρίς ζάχαρη, κράκερ, ψωμί και έτοιμα κέικ.
Τι σημαίνει η ένδειξη «χωρίς πρόσθετη ζάχαρη»;
Αυτή η αναγραφή πάνω σε μια συσκευασία σημαίνει ότι στο προϊόν δεν έχει προστεθεί επιπλέον ζάχαρη από αυτήν που πιθανόν το τρόφιμο έχει ήδη.
Αυτό δε σημαίνει όμως, ότι το προϊόν στερείται ζάχαρης.
Συμπερασματικά, αν θέλουμε να αποφύγουμε όσο είναι δυνατό τη ζάχαρη, χρειάζεται να είμαστε διπλά προσεκτικοί όταν ψωνίζουμε τα τρόφιμά μας.