Οι έφηβοι αποτελούν μία κοινωνική ομάδα που είναι εξαιρετικά επιρρεπής στο ξεκίνημα του καπνίσματος.
Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι, από την ίδια την επαναστατική φύση των εφήβων που θέλει να αντιβαίνει σε κάθε απαγόρευση μέχρι την επιθυμία πολλών νέων να γίνουν αποδεκτοί από την παρέα και τους φίλους τους.
Το κάπνισμα είναι μία από τις πιο βλαβερές συνήθειες που μπορεί να υιοθετήσει ένας άνθρωπος.
Οι συνέπειες του στην ανθρώπινη υγεία είναι πολλές και διάφορες ,με πρώτη και κυριότερη τη δημιουργία καρκίνου στον πνεύμονα, στο λάρυγγα όπως και σε άλλα όργανα του ανθρώπινου σώματος μέχρι σοβαρές καρδιοπάθειες και μεγαλύτερο κίνδυνο για εγκεφαλικό και έμφραγμα.
Η νικοτίνη που περιέχει , ‘’χτυπάει’’ στο κέντρο του εγκεφάλου δημιουργώντας χαλάρωση και εξάρτηση, με αποτέλεσμα ο καπνιστής να εθίζεται σε αυτή του τη συνήθεια και να μην μπορεί να την αποχωριστεί.
Τα νεαρά άτομα που βρίσκονται στην εφηβεία, γίνονται αποδέκτες πολλών ερεθισμάτων και μηνυμάτων που ταυτίζουν τον καπνιστή και την καπνίστρια με ένα άτομο εξαιρετικά ποθητό που διακατέχεται από έντονη σεξουαλικότητα.
Διάσημοι σταρ του σινεμά απαθανατίζονται την ώρα που καπνίζουν ως σύμβολα άκρατης σεξουαλικότητας και έντονης ανδροπρέπειας ή θηλυπρέπειας, ως είδωλα που δημιουργούν τη σεξουαλική επιθυμία και τον πόθο.
Αυτό δημιουργεί στον έφηβο την επιθυμία να θέλει να τους μοιάσει ακριβώς επειδή και εκείνος έχει ανάγκη να αισθανθεί ποθητός και αποδεκτός.
Επιπροσθέτως, πολλοί έφηβοι μπορεί να επηρεάζονται από τους γονείς τους οι οποίοι μπορεί να είναι και οι ίδιοι καπνιστές.
Τέλος, μπορεί απλώς να αποζητούν μία συντροφιά για να ξεφύγουν από την επώδυνη και βαθιά εφηβική μοναξιά όταν αισθάνονται πως δεν μπορεί κανείς να αφουγκραστεί τις αγωνίες και τις επιθυμίες τους.
Είναι ιατρικά διαπιστωμένο πως όσο πιο νωρίς ένας έφηβος ξεκινήσει το κάπνισμα, τόσο πιο επιρρεπής είναι σε διάφορες μορφές καρκίνου ή καρδιοπάθειες (ένας έφηβος που ξεκινάει το κάπνισμα στα δεκαπέντε έχει περισσότερες πιθανότητες να νοσήσει στην ενήλικη ζωή του από κάποια σοβαρή πάθηση από εκείνον που θα ξεκινήσει το κάπνισμα στα τριάντα του).
Χωρίς αυτό ,φυσικά, να αναιρεί σε κανένα βαθμό τις άσχημες συνέπειες που έχει το κάπνισμα σε κάθε άνθρωπο , ανεξαρτήτως ηλικιακής ομάδας.
Πώς θα μπορούσε να έφηβος να αποφύγει το κάπνισμα ,όσο και αν οι κοινωνικές του συναναστροφές τον πιέζουν να το ξεκινήσει; Και πώς η οικογένεια και το σχολείο μπορούν να δράσουν και να ενημερώσουν πιο αποτελεσματικά;
Ένας έφηβος μπορεί να αποκτήσει άποψη και γνώμη και να μη δέχεται να μυείται σε καμία συνήθεια απλά και μόνο μπορεί να το κάνουν κάποιοι φίλοι του. Είναι σημαντικό ο έφηβος να μάθει από μικρός πως πρέπει να λέει και ‘’όχι’’ και πως δε χρειάζεται να είσαι φερέφωνο για να γίνεις αγαπητός και αποδεκτός.
Η ενασχόληση του εφήβου με τον αθλητισμό είναι ένας αποτελεσματικός και διδακτικός τρόπος. Ο αθλητισμός μυεί τον άνθρωπο σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ο έφηβος μαθαίνει την ευγενή άμιλλα και την αξία της σωματικής και πνευματικής υγείας.
Είναι αποδεδειγμένο πως όσο περισσότερο ασχολείται ένας νέος άνθρωπος με ένα οποιοδήποτε άθλημα τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να αποκτήσει μία συνήθεια όπως το τσιγάρο ή την κατάχρηση αλκοόλ.
Η άσκηση μειώνει την επιθυμία για καπνό και αλκοόλ και αποτελεί τη βάση για την υιοθέτηση ωφέλιμων συνηθειών, όπως επαρκής ύπνος ή σωστή και ισορροπημένη διατροφή.
Τα σχολεία, επιπλέον, θα μπορούσαν να διοργανώνουν συχνότερα ενημερωτικές εκδηλώσεις στις οποίες θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να θίγονται ακανθώδη θέματα όπως η χρήση απαγορευμένων ουσιών, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, το ντόπινγκ, το αλκοόλ, το κάπνισμα.
Και επειδή δεν υπάρχει σπουδαιότερη συμβουλή από το παράδειγμα, θα ήταν ακόμα πιο αποτελεσματικό οι γονείς να δείχνουν ότι δεν καπνίζουν ή ακόμα και αν καπνίζουν να δείχνουν ότι κάνουν προσπάθεια να το σταματήσουν ή να το μειώσουν.
Ο έφηβος παρατηρώντας αυτό θα παραδειγματιστεί περισσότερο από μία απλή συμβουλή ή παραίνεση.
Η σωστή ενημέρωση είναι το όπλο με το οποίο πορευόμαστε , χτίζοντας από την εφηβεία μας μία προσωπικότητα που δε θα χρειαστεί να ξεκινήσει ποτέ το κάπνισμα και για κανένα λόγο.
Μαρία Σκαμπαρδώνη, Δημοσιογράφος
www.y-o.gr
