Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, γνωστή και ως ΧΑΠ είναι ένα χρόνιο πρόβλημα των πνευμόνων που εμφανίζεται περισσότερο σε καπνιστές.
Πολλοί είναι αυτοί που δε γνωρίζουν ότι πάσχουν από αυτήν και συνεχίζουν το κάπνισμα.
Όταν γίνεται η διάγνωση συνήθως είναι πολύ αργά.
Εξαιτίας της ΧΑΠ ο ασθενής αρχίζει να στερείται την καλή ποιότητα της ζωής του, φτάνοντας μέχρι το σημείο να μην μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί.
Το κύριο σύμπτωμά της είναι η δυσκολία στην αναπνοή.
Το εμφύσημα και η χρόνια βρογχίτιδα είναι οι δύο συχνότερες μορφές της.
Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι αεραγωγοί που μεταφέρουν τον αέρα μέσα και έξω από τους πνεύμονες μπλοκάρονται κατά κάποιον τρόπο κι έτσι εμποδίζεται η δίοδός του κατά την αναπνοή.
Υπάρχουν όμως και άλλα συμπτώματα:
Επίμονος βήχας («ο βήχας των καπνιστών»), δύσπνοια κατά την εκτέλεση ακόμα και των πιο απλών δραστηριοτήτων, αυξημένη παραγωγή πτυέλων, συριγμός στην αναπνοή, αίσθηση ασφυξίας, αδυναμία βαθιών εισπνοών.
Στην πιο σοβαρή μορφή της ο ασθενής λαχανιάζει με το παραμικρό, ακόμα και κατά το περπάτημα, το ντύσιμο, την ώρα του μπάνιου και σε όποια δραστηριότητα απαιτεί έστω και την παραμικρή κίνηση.
Στο τελικό στάδιο, παρουσιάζει δύσπνοια ακόμα και σε κατάσταση ηρεμίας.
Άλλα συμπτώματα της σοβαρής μορφής της ΧΑΠ είναι η αίσθηση αδυναμίας, κόπωσης, ανορεξίας, ο ασθενής νιώθει καταβεβλημένος, παρουσιάζει αναιμία και δεν μπορεί να ζήσει φυσιολογικά.
Το πρόβλημα είναι ότι η ΧΑΠ είναι μια ύπουλη ασθένεια που τα συμπτώματά της συχνά τα προσπερνούν ακόμα και οι γιατροί.
Παράγοντες κινδύνου
Το κάπνισμα είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου.
Η ΧΑΠ μπορεί να προσβάλει πρώην και νυν καπνιστές κυρίως από 40 ετών και πάνω.
Πάνω από το 80% των ασθενών έχουν νοσήσει εξαιτίας του καπνίσματος, το οποίο ευθύνεται για τους 9 στους 10 θανάτους από ΧΑΠ.
Υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων που νοσούν από ΧΑΠ εξαιτίας γενετικών παραγόντων, ακόμα κι αν δεν έχουν καπνίσει ποτέ ή δεν έχουν εκτεθεί σε ουσίες που βλάπτουν την αναπνοή.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να είναι αιτίες εκδήλωσης της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας.
Ανάμεσά τους είναι η χρόνια έκθεση σε τοξικές ουσίες που βλάπτουν τους πνεύμονες, όπως η σκόνη, κάποιες χημικές ουσίες στον αέρα ή ο καπνός στον χώρο εργασίας και σε κλειστούς χώρους γενικά.
Γι’ αυτόν τον λόγο οι παθητικοί καπνιστές μπορεί να νοσήσουν κι αυτοί από ΧΑΠ.
Η διάγνωσή της μπορεί να γίνει με σπιρομέτρηση, αφού ο ασθενής ενημερώσει τον γιατρό του για συμπτώματα όπως ο έντονος βήχας, η αυξημένη παραγωγή πτυέλων και η δύσπνοια.
Η συγκεκριμένη εξέταση μπορεί να ανιχνεύσει τη ΧΑΠ όταν ακόμα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και να την ξεχωρίσει από άλλες ασθένειες του αναπνευστικού με παρόμοια συμπτώματα.
Επίσης, μπορεί να προσδιορίσει το στάδιο στο οποίο βρίσκεται και την κατάλληλη θεραπεία.
Αντιμετώπιση
Η συστηματική άσκηση και κυρίως το βάδισμα που κάνει καλό στη λειτουργία των πνευμόνων συστήνεται ανεπιφύλακτα.
Σε μεγάλο βαθμό βοηθούν οι ασκήσεις του θώρακα και των χεριών με βαθιές εισπνοές και εκπνοές.
Η απώλεια βάρους αν ο ασθενής είναι παχύσαρκος, η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ, το εμβόλιο της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου, η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστους μη αεριζόμενους χώρους συνδυαστικά με τη διακοπή του καπνίσματος είναι τα μέτρα που λαμβάνονται χωρίς φαρμακευτική αγωγή.
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αντιβιοτικά και αποχρεμπτικά χωρίς να αποτελούν τη βασική θεραπεία της ΧΑΠ.
Απλώς, χρησιμοποιούνται όταν η νόσος είναι σε οξεία φάση, ώστε να αποφευχθεί η νοσηλεία και να προαχθεί η λειτουργικότητα και η ποιότητα ζωής των ασθενών.
