Η αυξημένη τριχοφυΐα ή υπερτρίχωση αποτελεί σήμερα ένα από τα περισσότερο σημαντικά προβλήματα που απασχολούν τη σύγχρονη γυναίκα.
Αυτό οφείλεται και στους κανόνες αισθητικής της εποχής μας.
Επιβάλλουν ένα μοντέλο γυναίκας με πρόσωπο και σώμα, από τα οποία να απουσιάζουν τελείως οι τρίχες.
Αξιοσημείωτο δε είναι το γεγονός ότι στις μέρες μας όλο και περισσότεροι άνδρες για λόγους αισθητικής ενοχλούνται από την τριχοφυΐα τους.
Η πλειοψηφία των γυναικών αλλά και αρκετοί άνδρες έχουν επιδοθεί σε έναν ανελέητο αγώνα αντιμετώπισης της τριχοφυΐας.
Χρησιμοποιούν κάθε μέσο που συχνά αγγίζει τα όρια του παραλόγου.
Μεταφράζεται μάλιστα σε μεγάλο οικονομικό κόστος, αλλά και σε επιπρόσθετα προβλήματα, κυρίως ψυχολογικά, που πολλές φορές καταλήγουν ακόμα και σε νευρώσεις.
Οπωσδήποτε είναι σημαντικό, να μην ξεχνάμε ότι η τρίχα είναι ένα φυσιολογικό και αναγκαίο «εξάρτημα» του δέρματος, που σκοπό έχει να μας προφυλάξει.
Από την άλλη πλευρά θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η εμφάνιση αυξημένης τριχοφυΐας μπορεί να αφορά ένα πιο σοβαρό πρόβλημα.
Ίσως και να αποτελεί σύμπτωμα κάποιας υποκείμενης ενδοκρινικής ή άλλης νόσου.
Για τη διερεύνηση όμως θα πρέπει να συμβουλευτούμε τον ειδικό γιατρό.
Αιτίες αυξημένης τριχοφυΐας
Ο ορός υπερτρίχωση αναφέρεται σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από αυξημένη τριχοφυΐα, σε διάφορα σημεία του σώματος, με φυσιολογική όμως για το φύλο κατανομή.
Αφορά και τα δύο φύλα (άνδρες και γυναίκες) και οφείλεται σε:
A) Yπερβολική ευαισθησία των θυλάκων των τριχών στις ανδρικές ορμόνες(ανδρογόνα), που όμως εκκρίνονται σε φυσιολογικά για το αντίστοιχα φύλο επίπεδα.
B) Υψηλά επίπεδα έκκρισης των ανδρογόνων ορμονών στο αίμα που παρατηρούνται σε διάφορες ενδοκρινικές παθήσεις των επινεφριδίων, των ωοθηκών, της υπόφυσης.
Ένα ποσοστό περίπου 10% των γυναικών που παρουσιάζει αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων στο αίμα, όπως τεστοστερόνη, που εμπλέκονται σε υπερτρίχωση και δασυτριχισμό.
Γ) Ορισμένα φάρμακα όπως αντισυλληπτικά, ορμόνες, αναβολικά, κορτιζόνη κ.α.
Δ) Το αυξημένο βάρος και η παχυσαρκία είναι δυνατό να είναι η αιτία εμφάνισης υπερτρίχωσης.
Ε) Η εμμηνόπαυση μπορεί να είναι η αιτία αυξημένης τριχοφυΐας στις γυναίκες, γιατί παύουν να βρίσκονται κάτω από την επήρεια οιστρογόνων.
Εδώ θα πρέπει βέβαια να αναφερθούμε και στην ιδιοπαθή υπερτρίχωση.
Παρατηρείται σε ορισμένες φυλετικές ή εθνικές ομάδες, όπως επίσης και σε ορισμένες οικογένειες.
Ειδικά όπου υπάρχει αυξημένη τριχοφυΐα, που αφορά αποκλειστικά και μόνο ένα ιδιαίτερο οικογενειακό ή φυλετικό χαρακτηριστικό και όχι παθολογία.
Εμφανίζεται κυρίως στους λευκούς, λιγότερο στους μαύρους και ακόμα λιγότερο στους Ασιάτες.
Ο όρος δασυτριχισμός από την άλλη πλευρά αναφέρεται και αφορά μόνο τις γυναίκες.
Χαρακτηρίζει την κατάσταση εκείνη κατά την οποία έχουμε αυξημένη παρουσία τελικών τριχών σε περιοχές του προσώπου και του σώματος των γυναικών.
Αυτές οι περιοχές κανονικά είναι άτριχες.
Η εμφάνιση τριχοφυΐας σε αυτές τις περιοχές αφορά μόνο τους άνδρες και την τοπική δράση των ανδρογόνων.
Τέτοιες περιοχές είναι το άνω χείλος, οι παρειές, η μέση γραμμή του στήθους, οι μαστοί, το υπογάστριο, η πλάτη και οι γλουτοί και η έσω επιφάνεια των μηρών.
Αιτίες δασυτριχισμού
Α) Ενδοκρινολογικές διαταραχές
Β) Λήψη διαφόρων φαρμάκων
Γ) Ιδιοπαθής δασυτριχισμός
Στις ενδοκρινολογικές διαταραχές έχουμε κυρίως:
1) Παθήσεις των επινεφριδίων και υπόφυσης, όπως σύνδρομο Cushing, νόσος Cushing, καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι επινεφριδίων ή συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων.
2) Παθήσεις των ωοθηκών όπως όγκοι ωοθηκών και το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών (PCO).
Το σύνδρομο αυτό είναι η πιο συχνή αιτία εμφάνισης υπερτρίχωσης ή δασυτριχισμού στις γυναίκες.
Μπορεί να συνδυάζεται με ακμή, αλωπεκία, παχυσαρκία, ολιγο ή αμηνόρροια και στειρότητα.
Εργαστηριακά μπορεί να ανευρεθούν αυξημένα επίπεδα LH.
Αλλά και του λόγου LH/FSH και αυξημένα επίπεδα ανδρογόνων.
3) Τα φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη αύξηση της τριχοφυΐας-δασυτριχισμό είναι κυρίως τα ανδρογόνα.
Στην ίδια κατηγορία είναι τα αναβολικά στεροειδή, τα κορτικοστεροειδή σε συστηματική κυρίως χορήγηση, αλλά και σε τοπική εφαρμογή με ηπιότερες όμως εκδηλώσεις.
Επίσης, άλλα φάρμακα (κυκλοσπορίνη, στρεπτομυκίνη, πενικιλλαμίνη, διφαινυλυδαντοϊνη κ.α).
4) Ο ιδιοπαθής δασυτριχισμός, όπως και η ιδιοπαθής υπερτρίχωση, αφορά συγκεκριμένες φυλές ή οικογένειες.
Αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτών των φυλών ή οικογενειών, χωρίς να υποκρύπτεται κάποια παθολογία.
Οι ασθενείς προσέρχονται στα διάφορα κέντρα αισθητικής ή στους δερματολόγους για την αντιμετώπιση της αυξημένης τριχοφυΐας.
Αυτοί οι ασθενείς ανήκουν συνήθως στις ομάδες ιδιοπαθούς υπερτρίχωσης ή δασυτριχισμού.
Παρ’όλα αυτά, καλό είναι, πριν τεθεί στον ασθενή η διάγνωση της ιδιοπαθούς αιτιολογίας να αποκλεισθεί πιθανή υποκείμενη νόσος, που μπορεί να είναι και σοβαρή.
Η αξιολόγηση των ασθενών πρέπει να γίνεται με προσοχή και από ειδικούς γιατρούς-ενδοκρινολόγους.
Ιδιαίτερα δε αν αναφέρεται αιφνίδια έναρξη της τριχοφυΐας, ταχεία εξέλιξη και συνεχώς επιδεινούμενη εικόνα.
Επίσης αν η εμφάνιση της τριχοφυΐας συνοδεύεται, στις γυναίκες, από αλωπεκία, ακμή και διαταραχές της έμμηνου ρύσεως.
Θεραπευτική αντιμετώπιση υπερτρίχωσης και δασυτριχισμού
Στην περίπτωση που εντοπιστεί υποκείμενη νόσος, ο ενδοκρινολόγος θα πρέπει πρωταρχικά να αντιμετωπίσει φαρμακευτικά το αίτιο, δηλαδή τη νόσο.
Δευτερευόντως, ο ασθενής θα πρέπει να αντιμετωπίσει την τριχοφυΐα με αισθητικές μεθόδους.
Ευαγγελία Κανάκη, Ενδοκρινολόγος, Τμήμα Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Οστεοπόρωσης, Νοσοκομείο ΙΑΣΩ
