Η οστεοπόρωση είναι μια σιωπηρή ασθένεια, δεν παρουσιάζει συμπτώματα.

Συνήθως διαγιγνώσκεται μετά από ένα πρώτο κάταγμα.

Πρόκειται για μια χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών κατά την οποία παρατηρείται σταδιακή μείωση της πυκνότητας και ποιότητάς τους, με αποτέλεσμα αυτά με την πάροδο του χρόνου να γίνονται πιο εύθραυστα και λεπτά.

Ας δούμε 5 από τις συχνές απορίες σχετικά με την οστεοπόρωση…

1. Πώς Χαρακτηρίζεται η Οστεοπόρωση;

Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται από μια μείωση της οστικής μάζας, με ταυτόχρονη αύξηση του κινδύνου για κάποιο κάταγμα.

Πριν το κάταγμα, η ασθένεια δεν δίνει κάποιο σύμπτωμα που μπορεί να μας προϊδεάσει και μπορεί να παραμείνει και να εξελίσσεται σιωπηλά για πολύ καιρό.

Μία απώλεια ύψους θα μπορούσε να είναι σημάδι και θα ήταν το αποτέλεσμα κάποιου σπονδυλικού κατάγματος.

Ένα κάταγμα οστεοπόρωσης που συχνά χαρακτηρίζεται σαν κάταγμα ευθραυστότητας, ακολουθεί κάποιον ελαφρύ τραυματισμό.

Συνήθως, τέτοια κατάγματα εμφανίζονται στο μηριαίο οστό, στον καρπό και στους σπονδύλους, ενώ αποκλείονται τα κατάγματα στα κόκκαλα του κρανίου, της αυχενικής μοίρας, του προσώπου, του χεριού και των δαχτύλων του ποδιού.

Κάποια κατάγματα θεωρούνται πολύ σοβαρά γιατί έχουν συνδεθεί με αύξηση της θνησιμότητας.

2. Ποιές οι Αιτιολογίες της Οστεοπόρωσης;

• Πρωτογενής Οστεοπόρωση

Είναι η πιο συνηθισμένη και συνδέεται με την ηλικία.

Οι γυναίκες πλήττονται περισσότερο εξαιτίας της εμμηνόπαυσης, η οποία πριμοδοτεί τη μείωση των οιστρογόνων.

Ο κίνδυνος της οστεοπόρωσης αυξάνεται αναλογικά και με άλλους συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου, όπως ιστορικό καταγμάτων στην οικογένεια, μειωμένος δείκτης μάζας σώματος κάτω από 19 kg/m2 ,πρώιμη εμμηνόπαυση (πριν τα 40 έτη ηλικίας).

Στους άντρες, η οστεοπόρωση έρχεται σε πιο μεγάλη ηλικία, ενώ τα κατάγματα δεν είναι τόσο συχνά ως φαινόμενο.

Εκτός όμως από την ηλικία υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες, όπως: η διατροφή πτωχή σε ασβέστιο, έλλειψη βιταμίνης D λόγω μειωμένης έκθεσης στον ήλιο, ο αλκοολισμός, η καθιστική ζωή, το κάπνισμα.

• Δευτερογενής Οστεοπόρωση

Εμφανίζεται έπειτα από συγκεκριμένες παθολογίες ή κάποιες θεραπείες.

Παθολογίες:

Ενδοκρινολογικές παθήσεις, όπως ο υπερθυρεοειδισμός, φλεγμονώδεις ρευματοπάθειες, όπως η ρευματική πολυαρθρίτιδα κ.α., δυσαπορροφητικά σύνδρομα, όπως η νόσος Crohn, ηπατοπάθειες, γενετικές ασθένειες, ανορεξία, κ.ά.

Θεραπείες:

Η νούμερο 1 θεραπεία που προκαλεί οστεοπόρωση είναι αυτή με τα κορτικοστεροειδή.

Ο κίνδυνος κατάγματος είναι δοσοεξαρτώμενος.

Άλλες σχετιζόμενες φαρμακοθεραπείες είναι αυτές με αναστολείς αρωματάσης, αγωνιστές της GnRH, με αντιανδρογόνα, αντιεπιληπτικά, με ενζυμικούς επαγωγείς που αυξάνουν τον μεταβολισμό της βιταμίνης D.

Οι επιληπτικοί ασθενείς εμφανίζουν 2 έως 6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης κατάγματος απ’ ότι ο γενικός πληθυσμός.

3. Πώς Γίνεται η Διάγνωση της Οστεοπόρωσης;

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει κάταγμα, η διάγνωση περιλαμβάνει μέτρηση οστικής πυκνότητας και αναζήτηση συνυπαρχόντων παραγόντων κινδύνου, με σκοπό να τροποποιηθούν ει δυνατόν.

Σε περίπτωση που υπάρχει κάταγμα, πάλι μετράμε την οστική πυκνότητα, ώστε να επιβεβαιώσουμε την ευθραυστότητα των οστών.

Οι παράγοντες κίνδυνου αξιολογούνται.

Τα κατάγματα στους σπονδύλους μπορεί και να περάσουν απαρατήρητα χωρίς καθόλου ή με λίγο πόνο.

Ίσως υπάρχει ραχιαίος πόνος ή ελάττωση του ύψους ή άλλες χρόνιες παθήσεις που συνδέονται με οστεοπόρωση.

Η διάγνωση τους γίνεται με ραδιογραφία κλασσική ή με υπολογισμό πιθανότητας σπονδυλικού κατάγματος.

Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται με ακτίνες Χ, κάτι που επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης της οστικής αντίστασης.

Το αποτέλεσμα μετράται σε Τ-κλίμακα, όπου συγκρίνουμε την ισχύουσα οστική πυκνότητα, με αυτήν που θεωρητικά έπρεπε να έχει ο ασθενής με βάση τον μέσο όρο αντίστοιχης ομάδας ενηλίκων.

4. Ποιες Είναι οι Συμπληρωματικές Εξετάσεις;

• Βιολογικές εξετάσεις (αιματολογικές, ηπατικές, νεφρικής λειτουργίας κ.α.), ώστε να διευκρινιστεί εάν πρόκειται για οστεοπόρωση λόγω κακοήθειας ή λόγω μεταβολισμού (πχ υπερπαραθυρεοειδισμός), συμπληρωματικά πάντα με τη μέτρηση οστικής πυκνότητας.

• TBS-Trabecular Bone Score, που μας δίνει πληροφορίες για την ποιότητα των οστών και μας επιτρέπει να κάνουμε μια πρόγνωση για την εξέλιξη της ασθένειας.

5. Ποια Είναι η Εξέλιξη της Οστεοπόρωσης;

Τα κατάγματα συνοδεύονται από πόνους και παραμορφώσεις των οστών που αλλάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών και επηρεάζουν την αυτονομία κινήσεων τους.

Τα σπονδυλικά κατάγματα ευθύνονται για απώλεια ύψους, για χρόνιους πόνους και για κύφωση.

Τα πολύ σοβαρά κατάγματα του μηριαίου οστού, εκτός από τους φρικτούς πόνους, συχνά συνοδεύονται και από τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας.

Ολίνα Ηλιάδου, Φαρμακοποιός
ΜPharm, Κλινική Φαρμακολόγος (MSc Clinical Pharmacology and Therapeutics)